Instagram là "con gà đẻ trứng vàng" của Facebook. Tuy không công bố cụ thể, một số nguồn tin cho biết doanh thu quảng cáo của Instagram trong năm 2019 lên đến 20 tỷ USD, tương đương 1/4 doanh thu cả năm của Facebook. Nói cách khác, số tiền Instagram mang về Facebook còn cao hơn doanh thu của YouTube thuộc Alphabet.
Có 2 yếu tố chính giúp Instagram tạo ra doanh thu khổng lồ: quảng cáo và dữ liệu. Sự tích hợp với Facebook giúp Instagram tận dụng nguồn thông tin cá nhân của bạn để hiện quảng cáo. Chúng đến từ hành vi sử dụng Facebook, Internet và trên điện thoại.
 |
| Instagram cũng theo dõi bạn tương tự cách theo dõi của Facebook. Ảnh: SEJ. |
Cách thu thập thông tin tương tự Facebook
Do được tích hợp với Facebook, Instagram theo dõi mọi thứ về bạn. Hầu hết nền tảng trực tuyến hiện nay đều thu thập thông tin về hành vi người dùng. Ví dụ, Instagram có thể biết bạn đang lướt Facebook của "người thầm thương" suốt 20 phút vào 2h chiều.
Dữ liệu mà Instagram thu thập không chỉ phục vụ quảng cáo. Facebook sử dụng các thông tin đó (ví dụ như loại điện thoại sử dụng) để phát hiện những hành vi đăng nhập đáng ngờ.
Ngoài ra, báo cáo mỗi khi ứng dụng bị sập có thể tiết lộ tính năng nào trong ứng dụng không được sử dụng nhiều. Năm 2019, mạng xã hội này đã bỏ phần Following, nơi hành động thích bài viết của người dùng được hiện công khai với người theo dõi họ.
Nhìn chung, không có nhiều giải pháp "ẩn mình" khỏi ứng dụng này. Tuy nhiên, vẫn có một số cách giúp hạn chế những thông tin mà ứng dụng có thể thu thập.
 |
| Người dùng không có nhiều tùy chọn kiểm soát thông tin trên Instagram. Ảnh: Medium. |
Kiểm tra thông tin được Instagram theo dõi
Instagram có tùy chọn cho phép xem các dữ liệu mà nó thu thập được. Vào phần bảo mật trong cài đặt, bạn sẽ thấy tùy chọn cho phép tải toàn bộ dữ liệu trên Instagram (ảnh, bình luận, thông tin cá nhân...) về máy tính. Nếu nhấn Truy cập dữ liệu, bạn sẽ thấy những thay đổi về mật khẩu hay email, hoạt động từ khi tham gia Instagram đến nay.
Có khoảng 25 hoạt động khác nhau được thu thập và hiển thị như lịch sử đổi tên người dùng, mật khẩu (thời gian đổi), số điện thoại đến những lần đăng nhập, bình chọn trên story.
Không có nhiều tùy chọn quản lý các dữ liệu này. Bạn có thể xóa lịch sử tìm kiếm, nhưng đó chỉ là xóa khỏi danh sách trên điện thoại chứ Facebook hay Instagram vẫn lưu giữ chúng.
   |
Instagram cho phép người dùng tải về dữ liệu, xem một số hoạt động từ khi tham gia sử dụng. |
"Lưu ý rằng việc xóa lịch sử tìm kiếm là tạm thời, những nội dung tìm kiếm mà bạn xóa có thể xuất hiện lại trong phần lịch sử sau khi bạn tìm kiếm lại" là những gì được Instagram ghi trên trang hỗ trợ người dùng.
Theo Wired, bạn có thể xóa danh bạ tải lên Instagram từ điện thoại, gồm tên và số điện thoại. Việc tải danh bạ có thể giúp Instagram và Facebook đưa ra đề xuất kết bạn hoặc theo dõi, song cũng là thông tin để chúng thiết lập vòng tròn kết nối dành cho bạn.
Trên máy tính, Instagram cung cấp trang web hiển thị những danh bạ đã được đồng bộ, cho phép xóa nếu không cần thiết (lưu ý sau khi xóa, các danh bạ mới vẫn được tải lên Instagram). Bạn cũng có thể tắt hẳn tùy chọn đồng bộ trong phần Cài đặt > Tài khoản > Đồng bộ danh bạ.
  |
Người dùng có thể tắt khả năng theo dõi vị trí của Instagram. |
Kiểm soát theo dõi vị trí
Mặc định, Instagram sẽ không theo dõi vị trí người dùng, tuy nhiên nó có thể vô tình được bật khi người dùng thêm địa điểm lúc đăng ảnh hoặc story.
Hầu hết smartphone cho phép người dùng kiểm soát tùy chọn theo dõi vị trí với từng ứng dụng. Trên Android, vào danh sách ứng dụng trong phần cài đặt rồi chọn Instagram, Tại đây, bạn sẽ thấy các tùy chọn theo dõi vị trí, micro, bộ nhớ, danh bạ... Hãy tắt những mục cảm thấy không cần thiết, hoặc cho phép theo dõi khi ứng dụng được bật.
Còn trên iPhone, vào Cài đặt > Quyền riêng tư > Dịch vụ định vị rồi chọn Instagram. Tương tự Android, bạn cũng có thể thiết lập để Instagram chỉ theo dõi vị trí khi bật ứng dụng, luôn hỏi trước khi sử dụng hoặc tắt hoàn toàn.
 |
| Instagram đang là nền tảng ưa thích của các nhà quảng cáo. Ảnh: Forbes. |
Kiểm soát quảng cáo
Để kiếm doanh thu nhiều hơn, Facebook đã chèn quảng cáo vào Instagram. Về kỹ thuật, toàn bộ nội dung quảng cáo trên Instagram được "chỉ định" từ Facebook, có nghĩa Facebook là máy chủ quảng cáo của Instagram, cả 2 không thể tách rời nhau.
Do vậy, quảng cáo được đưa ra dựa trên hành vi sử dụng của bạn trên Instagram lẫn Facebook, thậm chí những tìm kiếm trên Internet cũng bị thu thập và gửi cho Facebook.
Pixel là một đoạn mã của Facebook xuất hiện trên hầu hết website, sẽ ghi nhận thông tin mỗi khi bạn truy cập nó, liên kết với mã số định danh rồi quyết định quảng cáo nào sẽ hiển thị trên ứng dụng.
Tương tự các thông tin cá nhân mà Facebook thu thập, người dùng không có nhiều lựa chọn kiểm soát hành vi được theo dõi để hiện quảng cáo. Trong phần cài đặt của Instagram, bạn sẽ thấy phần ghi lại những quảng cáo từng tương tác, cung cấp thông tin về cách hiển thị quảng cáo của Instagram.
Nếu gặp một quảng cáo trong khi lướt News Feed nhưng không thích nó, bạn có thể ẩn đi như các bài đăng bình thường, hoặc báo cáo nếu nội dung vi phạm quy định của Instagram.
 |
Những thiết lập quảng cáo trên Facebook sẽ được đồng bộ với tài khoản Instagram được liên kết. |
Để kiểm soát sâu hơn phần quảng cáo trên Instagram, bạn cần truy cập Facebook bởi những thiết lập quảng cáo trên Facebook cũng sẽ được áp dụng cho Instagram. Trong tương lai, Facebook sẽ phát triển mục kiểm soát quảng cáo riêng cho người dùng Instagram.
Phần tùy chọn quảng cáo trên Facebook chủ yếu cung cấp thông tin về những lĩnh vực mà Facebook nghĩ rằng bạn sẽ quan tâm, những doanh nghiệp có thể hiện quảng cáo, chủ đề quảng cáo mà bạn muốn ẩn...
Phần quan trọng nhất là thiết lập thông tin, cho phép tắt một số thông tin mà nhà quảng cáo có thể thu thập để hiện quảng cáo như trạng thái mối quan hệ, nơi làm việc, nơi học tập...
Để những thiết lập trên có hiệu lực với Instagram, bạn cần liên kết tài khoản ấy với tài khoản Facebook đang sử dụng.
Xóa Instagram
Bạn có thể xóa Instagram nếu không muốn sử dụng nữa, tuy nhiên xóa ứng dụng không có nghĩa mọi thông tin sẽ bị xóa. Điều đó chỉ được tiến hành nếu xóa tài khoản Instagram. Dù vậy, bạn không thể xóa tài khoản Instagram ngay trong ứng dụng mà phải truy cập website này.
Trên trang hỗ trợ người dùng, Instagram nói rằng khi xóa tài khoản, trang cá nhân, ảnh, video, bình luận, lượt thích và người theo dõi của người dùng sẽ bị xóa vĩnh viễn. Nếu chỉ muốn dừng sử dụng một thời gian, người dùng có thể tạm thời vô hiệu hóa tài khoản.
