Các nhà lãnh đạo nổi tiếng qua đời khi tại nhiệm

Tổng thống Hugo Chavez của Venezuela vừa từ trần sau một thời gian dài đấu tranh với bệnh ung thư. Trong lịch sử, nhiều nhà lãnh đạo qua đời khi còn chưa hết nhiệm kỳ.

Tổng thống Chavez qua đời sáng sớm hôm qua, 5/3 (giờ địa phương), tức sáng sớm hôm nay giờ Việt Nam.

Các nhà lãnh đạo nổi tiếng từ trần khi còn đương nhiệm

Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln bị ám sát tháng 4/1865

Tổng thống John F. Kennedy bị ám sát tháng 11/1963

Thủ tướng Thái Lan Sarit Thanarat năm 1963

Chủ tịch Đảng Cộng sản Trung Quốc Mao Trạch Đông, năm 1976

Thủ tướng Malaysia Tun Abdul Razak, năm 1976

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành, năm 1994

Vua Malaysia Salahuddin Abdul Aziz Shah, năm 2001

Tổng thống Palestine Yasser Arafat, năm 2004

Tổng thống Nigeria Umaru Musa Yar'Adua năm 2010

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il, năm 2011

Tổng thống Venezuela Hugo Chavez qua đời sáng sớm qua, 5/3.

Châu Phi có tỷ lệ lãnh đạo chết khi tại nhiệm cao nhất

Từ năm 2008, có hơn chục nhà lãnh đạo các nước chết khi đang tại nhiệm, 10 trong số đó đến từ châu Phi. Vì sao con số này ở châu Phi lại lớn hơn các châu lục khác?

Đám tang của Tổng thống Ghana John Atta Mills hồi tháng 7/2012.

Trong năm 2012, có tới 4 nhà lãnh đạo châu Phi qua đời khi còn đang giữ chức. Tháng 8/2012, Thủ tướng Ethiopia, Meles Zenawi qua đời ở tuổi 57 sau thời gian dài bị ốm.

Trước đó, tháng 7/2012, Tổng thống Ghana Atta Mills đột ngột qua đời ở tuổi 68.

Tháng 4/2012, Tổng thống Malawi, Bingu wa Mutharika chết vì đau tim, thọ 78 tuổi. Trước đó một tháng, Tổng thống Guinea Bissau, Malam Bacai Sanha, trút hơi thở cuối cùng trong một bệnh viện ở Paris (Pháp) sau thời gian bệnh tật kéo dài ở tuổi 64.

Tên lãnh đạo	Ảnh	Tuổi	Nguyên nhân
Thủ tướng Ethiopia, Meles Zenawi		57	Ốm, qua đời tháng 8/2012
Tổng thống Ghana, John Atta Mills		68	Ung thư cổ họng, qua đời tháng 7/2012
Tổng thống Malawi, Bingu wa Mutharika		78	Đau tim, qua đời tháng 4/2012
Tổng thống Guinea Bissau, M B Sanha		64	Qua đời tháng 1/2012 sau một thời gian dài bị ốm
Nhà lãnh đạo Libya, Muammar Gaddafi		69	Bị giết, tháng 10/2011
Tổng thống Nigeria, Umaru Yar'Adua		58	Bệnh về thận, tim, qua đời tháng 5/2010
Tổng thống Gabon, Omar Bongo		73	Đau tim, qua đời tháng 6/2009
Tổng thống Guinea Bissau, J B Vieira		69	Bị giết tháng 3/2009
Tổng thống Guinea  Lansana Conte		74	Qua đời tháng 10/2008, không rõ nguyên nhân
Tổng thống Zambia, Levy Mwanawasa		59	Đột quỵ, qua đời tháng 8/2008

Simon Allison, nhà báo thuộc tờ Daily Maverick của Nam Phi đưa ra những phân tích về việc vì sao tỷ lệ các nhà lãnh đạo châu Phi qua đời khi đang giữ chức lại cao hơn ở những châu lục khác. Theo Allison, người châu Phi thích lãnh đạo già vì văn hóa tôn trọng người già ở nơi đây. Trong khi đó, tuổi thọ trung bình ở châu Phi thấp hơn ở các nơi khác như châu Âu, Mỹ Latin và châu Á. Đây là một trong những lý do khiến các nhà lãnh đạo châu Phi có tỷ lệ chết khi tại nhiệm nhiều hơn ở các nơi khác.

Tuổi thọ trung bình của các nhà lãnh đạo (tùy vào thể chế, có thể là tổng thống, thủ tướng hoặc vua (Nguồn BBC): Châu Phi: 61 Châu Á: 61 Châu Âu: 55 Bắc Mỹ: 59 Trung Mỹ: 60 Nam Mỹ: 59 Châu Úc: 58

Theo Tiến sĩ George Leeson của Đại học Oxford, trước khi trở thành tổng thống, thủ tướng của các quốc gia châu Phi, nhiều nhà lãnh đạo phải trải qua tuổi thơ khó khăn, ít được chăm sóc, điều này có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của họ.

Một trường hợp nữa được đưa ra đó là nhiều nhà lãnh đạo châu Phi không chịu từ bỏ quyền lực cho đến khi họ chết. Chẳng hạn như Gaddafi của Libya hay Omar Bongo của Gabon (Omar nắm giữ chức Tổng thống Gabon trong vòng 41 năm, từ năm 1967 đến năm 2009 khi ông chết).

Cũng theo Allison, những trường hợp lãnh đạo chết khi tại nhiệm thường kéo theo bất ổn vì chiếc ghế quyền lực bị bỏ trống. Chẳng hạn như ở Guinea-Bissau, khi Tổng thống Sanha qua đời hồi tháng 1/2012, đất nước này đã xảy ra đảo chính. Đây là tình huống khó với các quốc gia ở châu Phi vì trong lịch sử, họ không giải quyết tốt đối với trường hợp ghế quyền lực còn trống.

Tuy nhiên, cũng có một số nước xử lý tốt tình huống khi lãnh đạo của họ qua đời như Ghana. Sau khi Tổng thống John Atta Mills qua đời hồi tháng 7/2012, nước này đã tổ chức bầu cử và chọn ra vị tổng thống mới, ông John Dramani Mahama. Theo Allison, đây là dấu hiệu tốt cho sự phát triển ở châu Phi.

đỗ quyên

Theo Infonet