Nằm ở độ cao và vùng khí hậu thuận lợi, kết hợp quy trình chăm sóc chuẩn UTZ cũng như tâm huyết doanh nghiệp Việt, cà phê Sơn La dần khẳng định chất lượng với hương vị nguyên bản trong lòng người dùng Việt và thế giới.

Khoảng 20 năm trước, vùng cà phê Sơn La còn hoang sơ, sản phẩm từ nguyên liệu nơi đây chưa được biết đến nhiều. Chỉ đến khi áp dụng kỹ thuật chăm sóc bài bản với quy trình kiểm định nghiêm ngặt, cà phê Sơn La ghi dấu ấn mạnh mẽ và góp phần cải thiện chất lượng đời sống người nông dân.

Năm 1987, ông Vũ Duy Hiền rời quê Hưng Yên lên vùng núi Sơn La lập nghiệp và gắn với cây cà phê từ lúc ấy. Cuộc sống vùng cao vất vả mà thu nhập chẳng là bao, bởi năng suất thấp mà nguồn tiêu thụ lại thất thường. “Hồi ấy, có một công ty tên Minh Tiến lên vận động bà con trồng và chăm sóc cà phê theo kỹ thuật mới rồi bán lại cho họ. Ai nấy đều bỡ ngỡ nhưng cũng muốn thử vận may”, người đàn ông 54 tuổi nhớ lại.

Đó cũng là cột mốc mở ra trang mới cho chú Hiền và hàng nghìn nông hộ trồng cà phê khác tại Sơn La. Lần đầu tiên, những nông dân sống giữa bốn bề núi rừng nghe đến canh tác bền vững UTZ hay nông nghiệp hữu cơ, chăm chút từ khâu tỉa cành, hái quả và kiểm tra chất lượng. Cây cà phê như “đứa con” được nâng niu, chăm chút.

Để hỗ trợ người dân làm quen quy trình mới, Minh Tiến xây dựng nhóm quản lý, kỹ sư theo vùng. Doanh nghiệp này cũng phân phối cây giống và đầu vào, nâng cao chất lượng sống cho nông dân qua con đường phát triển chuỗi giá trị bền vững.

Từ chỗ chỉ thu 7-8 tấn cà phê/năm, đến nay, ông Hiền đều đặn bán 25-30 tấn/năm. Kinh tế lẫn chất lượng cuộc sống theo đó dần cải thiện. Quá trình chăm sóc tỉ mỉ dưới hướng dẫn của Minh Tiến cũng thôi thúc người đàn ông thêm yêu cây cà phê. “Đến giờ, chúng tôi chủ yếu trồng cà phê, hầu như không có cây khác. Nhìn thấy cà phê, tôi càng quý, đó là nguồn lợi nhuận cho người nông dân”, chú Hiền bộc bạch.

Khác ông Hiền, ông Lèo văn Hương (39 tuổi) sinh ra và lớn lên ở Sơn La. Anh không rõ gắn với cây cà phê từ lúc nào, chỉ biết từ khi rất nhỏ. Thế nhưng thời ấy, cà phê chỉ chiếm diện tích nhỏ và sắn mới là cây trồng chính. Anh Hương còn nhớ như in những bữa cơm độn sắn khi cuộc sống còn khó khăn.

Rồi Minh Tiến đến, khai phá nguồn “tài nguyên” cà phê của vùng núi Sơn La, giúp anh Hương mở rộng diện tích và tăng thu nhập. “Minh Tiến hỗ trợ bảo quản, kỹ thật, tập huấn về UTZ và 4C. Giờ bà con đã biết tự chăm sóc cà phê hết rồi”, anh Hương hào hứng chia sẻ.

Tỉ mỉ quan sát từng cành, đốt cà phê trước khi tỉa, chị Lò Thị Chung cũng chung niềm tự hào như Hương. Chị kể, trước đây, bà con chỉ thấy cây lên cao là chặt. Bây giờ, ai nấy đều nằm lòng nguyên tắc bấm ngọn để tỏa cành, ưu tiên nhánh chắc khỏe để đảm bảo năng suất.

Cà phê đạt độ chín được những người nông dân thu hoạch theo phương thức thủ công, phơi, xay rồi chuyển đến đại lý thu mua. Mỗi khi có mẻ cà phê mới, Minh Tến lập tức cử đại diện kiểm tra độ ẩm, tạp chất nhằm đồng nhất chất lượng nguyên liệu. Chính tâm huyết với cà phê bản địa Việt của doanh nghiệp này đã góp phần thay đổi nhận thức nông dân.

Việt Nam luôn nằm trong danh sách top đầu quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, con số này 10 tháng đầu năm 2020 đạt 1,34 triệu tấn, mang về 2,32 tỷ USD - theo Cục Chế biến và xuất khẩu nông sản. Ra thế giới nhiều, song chất lượng cà phê Việt chưa được đánh giá cao. Đau đáu trước thực tế này, Minh Tiến quyết tâm đưa thương hiệu cà phê trong nước thâm nhập thị trường quốc tế.

Không giống nhiều thương hiệu chọn con đường phát triển trong nước trước khi mở rộng quy mô khỏi biên giới, Minh Tiến muốn khẳng định chất lượng cà phê Việt, cho thế giới nước ta cũng có sản phẩm đặc trưng chẳng thua kém nơi nào. Hành trình 20 năm nỗ lực giúp thương hiệu cà phê Minh Tiến cùng sản phẩm bản địa đặt chân đến châu Âu, châu Mỹ và Nhật Bản.

Ông Nguyễn Hồng Tiến, Chủ tịch Công ty Cổ phần Tập đoàn Minh Tiến Bestest, cho biết: “Thương hiệu cà phê Sơn La đã tạo được chỗ đứng chắc chắn trong lòng bạn hàng quốc tế. Tuy nhiên không dừng ở cột mốc cố định, Minh Tiến luôn ấp ủ tạo ra sản phẩm xứng tầm những gì chúng ta có, giúp người tiêu dùng tiếp cận giá trị đích thực của cà phê, đồng thời giới thiệu sản phẩm đặc trưng mang tính chất bản địa như tại Sơn La, Quảng Trị, Điện Biên…”.

Khi thương hiệu cà phê Việt ghi dấu nhiều nơi trên bản đồ thế giới, Minh Tiến tiếp tục đẩy mạnh thị trường trong nước - nơi mà doanh nghiệp này cho rẳng có người dùng khó tính nhất, cần không ngừng đổi mới, hoàn thiện. Với Minh Tiến, người dùng Việt xứng đáng thưởng thức ly cà phê thơm ngon, chất lượng từ nguyên liệu trên mảnh đất quê hương.

Để thuyết phục người tiêu dùng, doanh nghiệp đảm bảo chất lượng nguyên bản như cà phê trồng ở độ cao khoảng 1.000 m, nhiệt độ chênh lệch ngày và đêm tối thiểu 10 độ C, nước tưới hoàn toàn từ thiên nhiên. Cộng hưởng quá trình thu hoạch, thu mua và chế biến đảm bảo tiêu chuẩn nghiêm ngặt, cà phê Minh Tiến mang hương vị đặc trưng khó nhầm lẫn.

Nhưng để phát triển chuỗi cung ứng đồng nhất, bền vững, từng ấy thôi chưa đủ. Doanh nghiệp tạo sự cân bằng giữa nông nghiệp hữu cơ và hệ sinh thái môi trường bản địa, duy trì nông nghiệp sạch với đất đai màu mỡ. Đồng thời, chương trình tập huấn, xây dựng ý thức bảo vệ nguồn nước, quản lý rác thải, tăng cây che bóng… được tăng cường.

Không chỉ trên nương rẫy, Minh Tiến kiểm soát việc xả thải tại nhà máy, xây dựng hệ thống tái sử dụng vỏ cà phê. Từ đây, nhiều sản phẩm tự hủy thân thiện môi trường ra đời, phục vụ đời sống hiện đại ngày càng phát triển.

Xa hơn nữa, Minh Tiến hòa nhập vào cuộc sống người bản địa, xây dựng các hoạt động nhân quyền cho phụ nữ, hỗ trợ giáo dục. Doanh nghiệp khuyến khích đổi mới, sáng tạo trong hệ thống sản xuất. Như cảm nhận của chú Nguyễn Thái Cường, người gắn bó với Minh Tiến gần 2 thập kỷ, rằng: “Công ty rất quan tâm đến gia đình nhân viên về đời sống tinh thần lẫn vật chất. Cũng vì vậy, mọi người ở Minh Tiến xem nhau như anh em một nhà, hết mình vì mục tiêu nâng cao chất lượng hạt cà phê Việt”.

Chặng đường gần 2 thập kỷ theo đuổi sứ mệnh tái định nghĩa và khám phá lại hương vị cà phê nguyên bản bằng tâm huyết từng người trồng của Minh Tiến còn dài và nhiều thách thức. Thế nhưng, doanh nghiệp này chưa một ngày ngưng quyết tâm, hành động để người dùng hiểu tầm vóc và bản sắc cà phê Việt.