Bước ngoặt với ông Trump

Suốt gần hai năm, cựu Tổng thống Donald J. Trump và đội ngũ tranh cử đã chuẩn bị cho một chiến dịch đánh bại Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, sau tuyên bố rút lui của ông Biden hôm 21/7, ông Trump đột nhiên phải đối mặt với một đối thủ hoàn toàn khác: Một phó tổng thống là phụ nữ, da đen, kém hơn ông gần 20 tuổi.

Sự thay đổi này mang đến những ưu và nhược điểm riêng, tạo thêm những nhân tố khó đoán cho một cuộc đua vốn đã rất ồn ào, New York Times nhận định.

Các đồng minh của bà Harris chỉ ra rằng bà sẽ khởi động chiến dịch khai thác hình ảnh "công tố viên chống lại kẻ bị buộc tội", nhấn mạnh kinh nghiệm nhiều năm làm công tố viên của bà trái ngược với cựu Tổng thống Trump - người bị buộc tội và kết án với 34 tội danh.

Chiến lược này có thể thu hút những cử tri trung lập, vốn đã thờ ơ với cả ông Trump và ông Biden. Nó cũng có thể khiến ông Trump phải bộc lộ những khía cạnh gây mất lòng công chúng như cách ông dùng những lời lẽ gay gắt chỉ trích các nữ công tố viên da đen khác, chẳng hạn bà Letitia James ở New York và bà Fani Willis ở Georgia. Cả hai đều bị ông gọi là "phân biệt chủng tộc" và bị chỉ trích với những lời lẽ mang tính công kích cá nhân.

Cuộc đối đầu mới

Bà Harris đã có những động thái đầu tiên tiết lộ chiến lược đối đầu với ông Trump. Trong một bài phát biểu hôm 22/7, bà nhấn mạnh sự nghiệp nhiều năm làm công tố viên quận San Francisco và tổng chưởng lý bang California.

"Trong những vai trò đó, tôi đã đương đầu với mọi loại tội phạm - lạm dụng phụ nữ, lừa đảo người tiêu dùng hay gian lận vì lợi ích riêng. Vì vậy, hãy tin tưởng rằng tôi hiểu kiểu người như ông Donald Trump", bà nói.

Về phía ông Trump, suốt nhiều năm, cựu tổng thống đã khiến một tỷ lệ đáng kể cử tri có trình độ đại học và phụ nữ ở ngoại ô thất vọng với những phát ngôn về giới tính và chủng tộc. Chiến dịch sắp tới của bà Harris cũng có nguy cơ khiến ông Trump chỉ trích bà nhiều hơn và làm mất lòng thêm những cử tri này.

Ông Trump từng nhiều lần công kích các đối thủ, người bị chỉ trích là phụ nữ bằng những lời lẽ công kích cá nhân, mô tả họ là "đầu óc không bình thường" hoặc tệ hơn. Ông cũng từng dùng lời lẽ nặng nề nhắm vào cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel trước các quan chức chính quyền Mỹ khi còn là tổng thống.

Phó tổng thống Kamala Harris từng bị ông Trump công kích. Ảnh: New York Times.

Với bà Harris, thái độ tiêu cực của ông Trump được thể hiện cả công khai lẫn riêng tư. Ông công khai nói rằng bà Harris phát biểu “như làm thơ" để chế nhạo cách nói chuyện của bà, miêu tả bà là "xấu tính" và "thiếu tôn trọng", chế nhạo điệu cười, cách phát âm và lan truyền tin đồn sai sự thật rằng bà Harris không đủ điều kiện hợp pháp để làm phó tổng thống.

Trong một bài đăng trên Truth Social vào chiều 22/7, ông Trump cáo buộc các phương tiện truyền thông đã cố gắng "biến bà Harris ngốc ngếch từ một phó tổng thống thất bại thành một tổng thống tương lai 'vĩ đại'".

"Điều đó đơn giản là không thể", ông nhấn mạnh.

Đây không phải lần đầu tiên ông Trump công kích bà Harris. Trước đó, cựu tổng thống cũng nhắm vào bà trong chiến dịch năm 2020. "Tôi cũng muốn thấy nữ tổng thống đầu tiên, nhưng không phải theo cách (bà Harris) sẽ làm. Bà ấy không đủ năng lực", ông Trump nói vào tháng 8/2020.

Một tháng sau đó, ông tuyên bố: "Mọi người không thích bà (Harris). Không ai thích bà ấy. Bà ấy sẽ không bao giờ trở thành nữ tổng thống đầu tiên. Điều đó sẽ là một sự xúc phạm đối với đất nước chúng ta”.

Bản năng của ông Trump

Bà Harris đang thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông, khiến tiếng nói của ông Trump mờ nhạt. Theo các nguồn tin thân cận, tình huống này có thể khiến ông Trump cố gắng giành lại sự chú ý, thường là bằng những cách tự làm tổn hại hình ảnh bản thân.

"Tôi nghĩ khả năng cao ông Trump sẽ phản ứng thái quá trong các cuộc công kích vào bà Harris", bà Lauren Leader, nhà sáng lập tổ chức All In Together và là người ủng hộ việc thúc đẩy phụ nữ tham gia giới kinh doanh và chính trị, nhận định.

"Tôi không nghĩ đó là chiến lược mà là bản năng của ông (Trump)”, bà nói thêm.

Cựu Tổng thống Trump đang rơi vào tình thế khó đoán. Ảnh: New York Times.

Tuy nhiên, những hành động này không chắc có thể khiến ông Trump thất bại. Sự công kích của ông Trump với bà Hillary Clinton trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 đã không thể khiến ông đánh mất chiến thắng. Bên cạnh đó, các chiến lược gia đảng Cộng hoà cho rằng ông Trump vẫn có lợi thế trong cuộc bầu cử năm nay nhờ một số yếu tố, chẳng hạn sự bất mãn của một số cử tri với chính quyền đương nhiệm.

Việc một đảng lớn thay đổi ứng viên tổng thống vào thời điểm muộn như hiện nay cũng là sự kiện chưa từng có trong lịch sử chính trị hiện đại. Và không rõ liệu bà Harris có thể đạt được kết quả tốt hơn người tiền nhiệm ở các bang chiến địa như Michigan, Pennsylvania và Wisconsin hay không.

Trong khi đó, đội ngũ của ông Trump đã nỗ lực thu hút các cử tri da đen và cử tri gốc Latinh không có bằng đại học. Các cuộc khảo sát cho thấy nhóm nam giới da đen trẻ tuổi đã đón nhận ông Trump nhiều hơn bất kỳ ứng viên Cộng hòa nào trong lịch sử hiện đại.

Song việc đối mặt với một đối thủ da đen có thể làm xáo trộn chiến dịch này.

Trong vài tuần gần đây, các cố vấn của cựu tổng thống đã bắt đầu chuẩn bị cho cuộc đối đầu với bà Harris. Họ dự định nhắm vào bà Harris qua những khía cạnh không được lòng công chúng trong sự nghiệp của ông Biden, đặc biệt là tình trạng lạm phát tăng và lượng người di cư bất hợp pháp kỷ lục.

Song bà Jessica Mackler, người đứng đầu tổ chức Emily's List và ủng hộ các chiến dịch bảo vệ quyền phá thai, đã mô tả cuộc đua mới là "một cuộc chiến rất khác biệt đối với ông Donald Trump, và là một cuộc chiến mà ông đang dần thua cuộc".