Ngược trở lại năm 2019, phim ảnh Trung Quốc từng chứng kiến sự thành công cả về mảng điện ảnh lẫn truyền hình. Nếu màn ảnh lớn có cú bứt phá của Lưu lạc địa cầu hay Na Tra: Ma đồng giáng thế, màn ảnh nhỏ cũng không kém cạnh với điểm sáng là Trần Tình Lệnh, Cá mực hầm mật hay Cẩm Y Chi Hạ.
Đến 2020, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch, điện ảnh xứ Trung tiếp tục ghi điểm với loạt thành tích ấn tượng. Trong khi đó, mảng truyền hình lại không tạo được tiếng vang như cách một năm về trước đã làm được.
Điện ảnh Trung Quốc "ăn nên làm ra" dịp cuối năm
Ở thời điểm đại dịch bùng phát tại Trung Quốc hồi tháng 1, nền điện ảnh của đất nước tỷ dân phải chịu một cú sốc lớn. Các cụm rạp trên cả nước lần lượt đóng cửa, tất cả những bộ phim ấn định lên sóng vào dịp Tết Nguyên đán đồng loạt lùi lịch chiếu, bao gồm: Boonie Bears: The Wild Life, Khương Tử Nha, Leap, Detective Chinatown 3, The Rescue và Vanguard.
Vào giữa mùa hè, các rạp chiếu phim được tạo điều kiện mở cửa hoạt động sau nửa năm "đóng băng". Song lúc này, khán giả vẫn e dè đến rạp, thậm chí nhiều phòng chiếu không có người xem. Ông Khâu Hồng Đào - Chủ tịch Công ty Pegasus & Taihe Entertainment từng dự đoán doanh thu phòng vé phim đại lục trong năm chưa chắc chạm ngưỡng một nửa doanh thu của 2019, nếu tình trạng ảm đạm tiếp tục diễn ra.
 |
| Với doanh thu 472,4 triệu USD, The Eight Hundred trở thành bộ phim ăn khách nhất thế giới năm 2020. |
Ra rạp vào ngày 21/8, bộ phim lấy đề tài chiến tranh, kể về cuộc xâm lược của Nhật Bản lên Trung Quốc The Eight Hundred đạt doanh thu 472,4 triệu USD, chính thức trở thành bộ phim ăn khách nhất thế giới năm 2020. Theo sau đó là My People, My Homeland với doanh thu 458,3 triệu USD, công chiếu vào dịp Quốc khánh Trung Quốc hồi tháng 10.
Lên sóng cùng thời điểm với My People, My Homeland, Khương Tử Nha thu về tổng cộng 245 triệu USD. Con số này giúp bom tấn của bộ đôi đạo diễn Lý Vỹ và Trình Đằng trở thành bộ phim hoạt hình có doanh thu cao nhất thế giới, đồng thời giữ vị trí thứ 8 trong danh sách những bộ phim ăn khách số một toàn cầu trong năm nay.
Theo thống kê của The Guardian, tính đến cuối tháng 10, tổng doanh thu phim nội địa Trung Quốc đạt 11 tỷ NDT (1,68 tỷ USD). Có phần khập khiễng nếu so sánh với 37,9 tỷ NDT (5,79 tỷ USD) của năm 2019, tuy nhiên, ở thời điểm nhiều thị trường phim ảnh trên thế giới còn chưa kịp phục hồi, đây là một con số khả quan.
Hơn nữa, với việc 3 siêu phẩm nội địa cùng trở thành một trong những bộ phim ăn khách nhất thế giới, không thể phủ nhận điện ảnh Trung Quốc đã có "sự trở lại" thành công, bất chấp ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19.
Truyền hình Trung Quốc "đi lùi"
Báo cáo điều tra về lĩnh vực phim truyền hình Trung Quốc chỉ ra trong 3 quý đầu năm 2020, tổng cộng 119 bộ phim truyền hình được cấp phép lên sóng, thấp hơn con số 161 của năm 2019. Trả lời về 26% thua kém, ông Vương Tiểu Cương - Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Sản xuất Phim truyền hình Trung Quốc cho hay đây không phải điều đáng lo ngại, bởi sự suy giảm số lượng chính là yếu tố nâng cao chất lượng.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Sohu, năm 2020, truyền hình Trung Quốc có nhiều tác phẩm chất lượng kém. Lộc đỉnh ký của Trương Nhất Sơn, Yến vân đài của Đường Yên hay Đại Đường nữ pháp y của Chu Khiết Quỳnh là những bộ phim bị gọi tên.
Chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của "võ lâm minh chủ" văn đàn võ hiệp Trung Quốc Kim Dung, Lộc đỉnh ký 2020 nhận nhiều quan tâm của khán giả ngay khi còn "thai nghén".
 |
| Lộc đỉnh ký 2020 bị đánh giá là phiên bản chuyển thể thảm họa. |
Trái với kỳ vọng, phim bị phản ứng dữ dội từ những tập đầu tiên. Không chỉ tạo hình, diễn xuất của nam chính Trương Nhất Sơn chưa đủ sức thuyết phục, kịch bản của Lộc đỉnh ký 2020 bị cắt xén triệt để, dẫn đến mất đi tính logic vốn có trong tiểu thuyết gốc. Trên trang đánh giá Douban, bộ phim chỉ được chấm 2.7/10 điểm chất lượng. Truyền thông Trung Quốc gọi đây là bản phim thảm họa và tệ nhất trong tổng số 7 lần chuyển thể Lộc đỉnh ký trên màn ảnh.
Trong khi đó, Yến vân đài do Đường Yên, Đậu Kiêu, Xa Thi Mạn diễn chính chỉ nhận được 4.7/10 điểm chất lượng do kỹ xảo kém và cách xây dựng hình tượng nhân vật gây tranh cãi. Đại Đường nữ pháp y do Chu Khiết Quỳnh đóng chính thất bại vì mắc nhiều lỗi về nội dung với cách làm phim qua loa "có quả không có nhân".
Ngoài ra, nhiều tác phẩm khác quy tụ dàn diễn viên tên tuổi như Bán sanh duyên (Lưu Gia Linh, Tưởng Hân, Trịnh Nguyên Sướng đóng chính), Quan hệ hoàn mỹ (Đồng Lệ Á, Hoàng Hiên đóng chính), Thanh Bình Nhạc (Vương Khải, Giang Sơ Ảnh đóng chính) hay Tôi thân yêu (Lưu Thi Thi, Chu Nhất Long đóng chính) cũng bị chê thảm họa.
Song, không vì thế mà năm 2020 thiếu đi những tác phẩm được đánh giá cao về chất lượng. Góc khuất của bí mật (Tần Hạo, Vương Cảnh Xuân, Vinh Tử Sam đóng chính), 30 chưa phải là hết (Đồng Dao, Giang Sơ Ảnh, Mao Hiểu Đồng đóng chính) hay Lưu Ly mỹ nhân sát (Thành Nghị, Viên Băng Nghiên đóng chính) là ví dụ.
Lên sóng ngày 16/6, bộ phim tâm lý, trinh thám Góc khuất của bí mật nhận nhiều lời khen về nội dung, kỹ xảo ngay từ những tập đầu tiên. Chỉ sau 1 tuần, phim thu hút 1,2 tỷ bài đăng, hơn 50 lần trở thành chủ đề được tìm kiếm nhiều nhất trên mạng xã hội Weibo. Trên trang đánh giá Douban, Góc khuất của bí mật được chấm 8,9/10 điểm chất lượng, với tổng số 619 nghìn lượt đánh giá.
 |
| 30 chưa phải là hết thu hút nhờ kịch bản tốt, chặt chẽ, mới lạ và diễn xuất chân thực của dàn diễn viên. |
Đến giữa tháng 7, 30 chưa phải là hết "thống trị" màn ảnh nhỏ khi nhiều tuần liên tiếp dẫn đầu tỷ suất người xem phim truyền hình Trung Quốc. Phim thu hút 4,53 tỷ lượt tìm kiếm trên mạng xã hội Weibo, được gần 225 nghìn khán giả trên Douban chấm 7,7/10 điểm chất lượng.
Sau 30 chưa phải là hết, Lưu Ly mỹ nhân sát ghi tên mình vào danh sách những bộ phim truyền hình Trung Quốc có thành tích ấn tượng năm 2020 với 5 tỷ lượt xem sau 59 tập. Trên Douban, phim được chấm 7,7/10 điểm chất lượng, với hơn 225 nghìn lượt đánh giá. Thành công của bộ phim giúp cặp diễn viên chính Thành Nghị và Viên Băng Nghiên nhận nhiều chú ý.
Tuy nhiên, Toutiao cho rằng sức nóng của những đại diện tiêu biểu này chưa đủ để viết tiếp thành công của mảng phim truyền hình Trung Quốc.
Trang báo dẫn chứng bằng chuỗi kỷ lục của "bom tấn" truyền hình Trần Tình Lệnh phát sóng dịp hè năm 2019. Sau 50 tập phim, Trần Tình Lệnh thành công cán mốc 5,2 tỷ view, lượt xem trung bình một ngày cao nhất đạt 204 triệu lượt. Trên trang đánh giá Douban, phim được chấm 8,2/10 điểm chất lượng, với tổng số hơn 725 nghìn lượt đánh giá.
 |
| Không chỉ nổi tiếng trong nước, Trần Tình Lệnh còn là một trong những bộ phim được quan tâm nhất tại nước ngoài. |
Không chỉ nổi tiếng trong nước, Trần Tình Lệnh còn phủ sóng tại nước ngoài. Trên Mydramalist, phim đứng đầu trong danh sách các bộ phim châu Á được yêu thích. Buổi fanmeeting đầu tiên của phim ghi nhận 125 triệu lượt xem trực tiếp tính riêng ở Trung Quốc, đứng đầu từ khóa được tìm kiếm tại Thái Lan, đứng thứ 8 từ khóa được tìm kiếm toàn cầu trên Twitter.
Sức nóng của bộ phim trở thành "bệ phóng" tên tuổi cho cặp diễn viên chính Tiêu Chiến và Vương Nhất Bác. Trang cá nhân của Tiêu Chiến tăng 14 triệu lượt người theo dõi, trong khi trang cá nhân của Vương Nhất Bác tăng 17 triệu. Cuối năm 2019, hai nam diễn viên cùng nhận giải thưởng Diễn viên phim truyền hình xuất sắc tại Lễ trao giải Tinh Quang Đại Thưởng.
"Nếu xét riêng trong năm 2020, thành tích của Góc khuất của bí mật, 30 chưa phải là hết hay Lưu Ly mỹ nhân sát tương đối nổi bật. Tuy nhiên, khi đặt cùng những tác phẩm tiêu biểu trong 2019 lên bàn cân, phải thừa nhận chúng có phần kém cạnh. Nói cách khác, 2020 là một bước lùi tuy không dài, nhưng cần lưu ý của phim truyền hình Trung Quốc", Toutiao viết.
Thế hệ diễn viên "có sắc không hương"
Bàn về sự thất bại của nhiều bộ phim truyền hình lên sóng năm 2020, Sina nhận định một phần lý do nằm ở việc thiếu hụt tài năng diễn xuất.
Trong Đại Đường nữ pháp y, diễn xuất của Chu Khiết Quỳnh bị chê khoa trương, đến mức khán giả từ yêu thành ghét nhân vật. Tới Bỉ ngạn hoa, màn thể hiện hời hợt, không có chiều sâu của "Tinh nữ lang" Lâm Duẫn cùng diễn xuất một màu của Tống Uy Long khó giữ chân người xem. Lỗ hổng diễn xuất bị đánh giá là tác nhân chính khiến bộ phim chỉ nhận 3/10 điểm trên Douban, với hơn 73% đánh giá một sao.
  |
Sở hữu nhan sắc nổi bật, Chu Khiết Quỳnh và Cúc Tịnh Y lại thường xuyên bị chê bai về năng lực diễn xuất. |
Hay trong Như ý phương phi, diễn xuất của Cúc Tịnh Y trở thành tâm điểm chỉ trích. Nữ diễn viên vào vai Phó Dung, vốn là người đẹp cá tính, mạnh mẽ, sâu sắc nhưng ngoài việc khoe nhan sắc, cô không xây dựng được tính cách đặc trưng của nhân vật. Trên QQ, một số khán giả nhận xét Cúc Tịnh Y đơ cứng, giả tạo. Khi thoại, khẩu hình nữ diễn viên thiếu linh hoạt, đôi mắt vô hồn, không cảm xúc. Kết thúc 40 tập phim, Như ý phương phi chỉ được chấm 4,9/10 điểm chất lượng.
Đáng nói, trong năm 2020, ngay cả lứa diễn viên tên tuổi, dày dặn kinh nghiệm cũng vướng tranh cãi về diễn xuất.
Xuất hiện trong Quan hệ hoàn mỹ, Đồng Lệ Á nhận nhiều lời chê bai khi vào vai nữ nghiên cứu sinh 28 tuổi. Trong phim, mỹ nhân Tân Cương khiến người xem chán ngán với lối diễn xuất khoa trương, gượng gạo. Nhiều khán giả gay gắt đánh giá diễn xuất của người đẹp 36 tuổi "thua kém cả 'bình hoa di động' có tiếng Angelababy".
 |
| Triệu Lệ Dĩnh, Đường Yên và Lưu Thi Thi đều vướng tranh cãi diễn xuất khi trở lại sau thời gian sinh con. |
Trở lại sau thời gian dài nghỉ ngơi để chăm lo cho gia đình, diễn xuất của bộ ba nữ diễn viên hàng đầu Trung Quốc gồm Lưu Thi Thi, Đường Yên và Triệu Lệ Dĩnh cũng không được đánh giá cao.
Trong Tôi thân yêu, cách diễn của Lưu Thi Thi bị khán giả nhận xét giả tạo, không phù hợp từ gương mặt tới lời thoại. Với Yến vân đài, màn thể hiện của Đường Yên bị chê bai "nghìn bài một điệu", "rập khuôn trong mọi cảm xúc", "biến nhân vật nữ chính mạnh mẽ thành cô gái ngây ngô, ngang ngược". Tới Hữu Phỉ, khán giả cho rằng Triệu Lệ Dĩnh chưa toát lên được khí chất cần có của một nhân vật nữ cường.
"Diễn xuất thảm họa của dàn sao trẻ cùng sự sa sút của thế hệ diễn viên tên tuổi đang lấy đi sự thành công vốn được kỳ vọng của phim ảnh truyền hình Trung Quốc. Sự suy giảm số lượng sẽ là bàn đạp nâng cao chất lượng, chỉ khi mỗi diễn viên đủ năng lực để truyền tải những thông điệp mà bộ phim gửi gắm. Nếu không tích cực trau dồi diễn xuất, năm 2021 sẽ tiếp tục là 'bước trượt dài' cả về số lượng lẫn chất lượng phim ảnh", đạo diễn Lâm Ngọc Phân nói.
