Cung - cầu bất ổn và chênh lệch giá thịt lợn là vấn đề đang “nóng” khi tình hình dịch dần ổn định trở lại. Bên hành lang Quốc hội sáng 24/10, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Lê Minh Hoan dành thời gian trao đổi với báo chí về việc này.
"Đúng là ngành nông nghiệp chưa làm tròn trách nhiệm"
- Người dân đang rất băn khoăn khi giá thịt lợn hơi rất thấp nhưng giá bán thành phẩm rất cao. Nguyên nhân của nghịch lý này là gì, thưa Bộ trưởng?
- Thông tin truyền thông đóng vai trò rất quan trọng trọng chuyện này vì dễ đánh vào cảm xúc người nông dân và cũng có thể tạo hiệu ứng về giá cả.
Đơn cử, đang có thông tin tồn đọng 8 triệu con lợn ở trong chuồng, nếu chỉ đưa mỗi thông tin đó là không chính xác và mang lại hiệu ứng là người nông dân lo ngại lợn trong chuồng nhiều quá, họ phải bán nhanh, bán đổ bán tháo bằng mọi giá.
Giá cả được quyết định đơn thuần dựa vào cung và cầu, nhưng trong khi thị trường bị đứt gãy do dịch Covid-19, việc thông tin cho rằng thịt lợn đang thừa quá nhiều sẽ tạo nên yếu tố cảm xúc, nên người nông dân bằng mọi giá phải đẩy hàng ra.
Vì vậy, cần bình tĩnh phân tích toàn bộ chuỗi cung ứng để xem nguyên nhân nằm ở đâu tháo gỡ.
 |
| Bộ trưởng Lê Minh Hoan trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội. Ảnh: Hoài Vũ. |
Hơn nữa, hệ thống siêu thị có những đơn hàng đã đặt trước 5-7 tháng rồi nên không thể đơn giản giá xuống ngay được.
Vấn đề cung cầu thị trường chúng ta phải quen dần có lúc lên, lúc xuống, không thể nào cân bằng tuyệt đối được hết. Nhưng đúng là ngành nông nghiệp chưa làm tròn trách nhiệm, chưa dự báo thị trường nên sẽ có chấn chỉnh lại.
- Bộ trưởng đánh giá thế nào về tác động của khâu trung gian hay việc thương lái ép giá khiến chênh lệch giữa giá lợn người dân bán ra thấp và giá người tiêu dùng mua lại cao?
- Vấn đề này cần được đánh giá kỹ hơn. Vừa qua do giãn cách xã hội, nhiều lò mổ phải dừng hoạt động, những nhà máy lớn cũng phải thực hiện 3 tại chỗ, lượng công nhân ít nên năng suất thấp hơn, thị trường không có.
Việc thông tin cho rằng thịt lợn đang thừa quá nhiều sẽ tạo nên yếu tố cảm xúc, nên người nông dân bằng mọi giá phải đẩy hàng ra
Bộ trưởng Lê Minh Hoan
Doanh nghiệp có thị phần lớn sẽ có sức chống chọi và dự báo tốt hơn, nhưng tác động của dịch Covid-19 vừa qua lại rất khó dự báo. Trong phòng, chống dịch, các địa phương đưa ra biện pháp ứng phó khác nhau khiến chuỗi cung ứng vận tải bị đứt gãy, tác động nhất định đến thị trường.
Có thời điểm thị trường cần nhưng nông sản không tới được do “mắc kẹt” giữa luồng xanh và luồng đỏ. Khi đó, chúng ta mất cả tháng để thống nhất cái gì thiết yếu, cái gì không thiết yếu.
Thẳng thắn nhìn nhận cũng có hiện tượng lợi ích khi con người, doanh nghiệp không tránh khỏi có lúc “tát nước theo mưa”, nhưng yếu tố đó là bao nhiêu cần đánh giá lại.
Giá thịt chênh lệch cũng không loại trừ do chi phí các khâu trung gian tăng quá cao, thương lái sẽ phải đẩy giá mua xuống để bù lại, mà nhiều khi chúng ta gọi đó là tình trạng ép giá. Tuy nhiên, nhân tố chủ quan tạm gọi là lợi ích nhóm, chiếm bao nhiêu so với khách quan, thì cần phải làm rõ hơn để tạo ra niềm tin cho người nông dân.
Tình hình rất khó lường
- Thị trường đang bước vào giai đoạn “nóng” khi Tết đang đến gần. Với bối cảnh hiện nay, bộ trưởng dự báo thế nào về cung - cầu giá cả thịt lợn đến cuối năm?
- Chúng ta đã mở cửa luồng xanh, nhiều hoạt động trở lại, các khu chợ cũng dần mở cửa nên giá cả bắt đầu nhích lên. Chủ trương phục hồi kinh tế, mở thị trường linh hoạt trong điều kiện an toàn sẽ giúp tác động cung - cầu. Bộ NNPTNT sẽ phối hợp với Chính phủ và các bộ ngành để giải quyết được việc mở cửa thị trường, không để tắc ở khâu vận chuyển.
 |
| Nông dân phải bán lợn hơi giá rẻ trong khi người tiêu dùng vẫn phải mua giá cao. Ảnh: Phương Lâm. |
Nhưng tình hình rất khó lường. Bộ trưởng không phải là người quyết định tất cả câu chuyện thị trường. Như thực tế vừa qua, với dòng người từ đô thị về các địa phương khiến dịch bắt đầu bùng lên nên không ai tiên đoán được Tết năm nay sẽ thế nào. Vì vậy, tất cả phương án chỉ là dự trù.
Tôi hy vọng khi độ phủ tiêm vaccine cao, chiều hướng thị trường sẽ tốt hơn. Ngành nông nghiệp có trách nhiệm đưa ra nhiều kịch bản để làm sao đảm bảo cung cầu, đặc biệt trong dịp Tết.
Ngành nông nghiệp có trách nhiệm đưa ra nhiều kịch bản để làm sao đảm bảo cung cầu, đặc biệt trong dịp Tết
Bộ trưởng Lê Minh Hoan
Trong đó, chúng tôi sẽ bám sát thị trường trên cơ sở cho thống kê lại, tập trung phân tích lại đầu cung theo từng thời điểm, rà soát lại nhu cầu tiêu dùng vào dịp Tết trong nhiều năm qua. Đồng thời, chúng tôi sẽ làm việc với các trung tâm phân phối tiêu thụ lớn, phân tích số liệu cụ thể, bởi số liệu vừa rồi ngành nông nghiệp làm chưa sát, nên phải làm sao sát số liệu đó ở chừng mực nào đó.
Một yếu tố nữa là giảm chi phí đầu vào. Đó là trách nhiệm của Nhà nước. Yếu tố tăng chi phí thời gian qua là vận chuyển, giết mổ, công nhân tham gia chuỗi chế biến... Ngành đang tổng hợp nhu cầu vaccine của chuỗi để tới đây đề nghị Bộ Y tế phân bổ, giúp giảm chi phí. Tôi cũng khuyến nghị người dân cố gắng bình tĩnh, Bộ sẽ làm hết trách nhiệm chứ không vô cảm.
