Farhana Sultana (31 tuổi) bế đứa bé 8 ngày tuổi trên tay. Hai đứa con còn lại của cô đang chơi bên ngoài căn nhà nhỏ ở thành phố Pune, miền Đông Ấn Độ. Chúng không biết rằng mình đã mất bố dù chồng của Sultana đã qua đời cách đây 2 tháng.
“Cuối tháng 4, anh ấy mất khi tôi đang mang bầu. Con tôi nghĩ bố của chúng vẫn đang ở bệnh viện”, cô kể với South China Morning Post.
Dù giọng nói như tê dại, quyết tâm chiến đấu vì con của cô vẫn mãnh liệt.
Sultana là một trong hàng nghìn góa phụ ở Ấn Độ đã mất chồng vì dịch bệnh và đang cố gắng trở lại cuộc sống bình thường.
 |
| Nhiều phụ nữ phải đối mặt với nỗi đau mất chồng và định kiến xã hội trong đại dịch. Ảnh: Reuters. |
"Tôi từng muốn tự sát"
Với sự hỗ trợ hạn chế của nhà nước, nhiều phụ nữ đang tìm kiếm trợ giúp từ các tổ chức xã hội và doanh nghiệp.
Sultana tham gia chương trình do tổ chức phi lợi nhuận IC3 tại Mỹ phát động nhằm đào tạo kỹ năng lao động cần thiết cho các góa phụ.
“Tôi vẫn đang cố gắng vượt qua cái chết của chồng và tập trung nuôi con”, cô nói.
Tại thành phố Kolkata, miền Đông Ấn Độ, Adhika Roy (33 tuổi) phải chịu nỗi đau tương tự. Cô cũng mất chồng trong làn sóng Covid-19 thứ 2 tại nước này.
Tệ hơn nữa, Roy bị gia đình chồng bỏ rơi. Cô hiện cư ngụ tại nhà bố mẹ đẻ cùng hai đứa con 4 và 7 tuổi.
"Tôi từng là người vợ được nuông chiều, có chồng chăm lo mọi mặt. Tôi không thể tưởng tượng cuộc sống mà không có anh ấy", Roy nghẹn ngào nói.
 |
| Lò hỏa thiêu hàng loạt ở Ấn Độ cho những nạn nhân của Covid-19. Ảnh: AP. |
"Sau khi chồng qua đời, gia đình anh đã quay lưng với tôi. Họ thật tàn nhẫn. Người anh rể đã chuyển hết tiền của chồng tôi sang tài khoản ngân hàng của anh ta", cô kể.
Roy giải thích rằng cô có rất ít cơ sở hợp pháp về tài chính vì đang vật lộn với việc làm giấy chứng tử cho chồng.
“Tôi từng muốn tự sát và giờ vẫn vậy. Thứ duy nhất ngăn tôi lại là các con”, Roy đau đớn nói.
Bất công dai dẳng
Câu chuyện về những “góa phụ Covid-19” đang lan rộng khi ảnh hưởng lâu dài của đại dịch trở nên rõ ràng.
Ấn Độ có thêm 45.892 ca dương tính mới vào thứ 5. Số người chết vì Covid-19 tại nước này chính thức vượt mốc 404.000.
Theo truyền thông địa phương, dựa trên dữ liệu từ các cơ quan chính phủ ở các trung tâm đô thị, số người chết trên thực tế có thể gấp vài lần.
Không có số liệu về phụ nữ góa chồng trong đại dịch vì chính phủ không công bố giới tính người chết. Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra rằng tỷ lệ tử vong của nam giới khi mắc Covid-19 là cao hơn.
 |
| Đại dịch Covid-19 tại Ấn Độ khiến nhiều phụ nữ rơi vào cảnh góa bụa. Ảnh: The Straits Times. |
Điều này có nghĩa rằng ngày càng nhiều phụ nữ mất chồng và con mất cha.
Theo các ước tính, hiện có khoảng 40-50 triệu góa phụ ở đất nước 1,4 tỷ dân.
Xã hội Ấn Độ còn nặng tư tưởng trọng nam khinh nữ. Bởi vậy, những phụ nữ tái hôn và bà mẹ góa chồng thường bị khinh miệt. Nhiều góa phụ đang rơi vào hoàn cảnh tồi tệ.
"Báo cáo cho thấy nhiều phụ nữ mất chồng vì Covid-19 ở các vùng nông thôn Ấn Độ. Nhiều người đã cầu cứu các tổ chức để được hỗ trợ pháp lý, tiền mặt, thực phẩm và viện trợ nông nghiệp, giáo dục", Seema Kulkarni, người sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Society for Promoting Participative Ecosystem Management, cho biết.
Tiến sĩ Neetha N., làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Phụ nữ, đồng ý rằng phụ nữ đang chịu nhiều ảnh hưởng hơn trong đại dịch bởi hệ thống hiện tại.
"Phụ nữ chủ yếu giúp việc gia đình hoặc buôn bán nhỏ. Những công việc này đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong đại dịch. Từ báo cáo của các tổ chức phi chính phủ và nghiên cứu không chính thức, số lượng góa phụ đang ngày càng tăng", bà cho biết.
Tìm kiếm việc làm phù hợp kỹ năng sẽ khó gấp đôi với các góa phụ Covid-19. Họ gần như rơi vào tuyệt vọng, Neetha nhận định.
Hỗ trợ hạn chế
Chính quyền một số tiểu bang Ấn Độ đã thực hiện các biện pháp giúp đỡ góa phụ.
Bang Assam cung cấp khoản hỗ trợ tài chính trị giá 250.000 rupee (3.350 USD) cho góa phụ từ các gia đình thu nhập thấp.
Bang Bihar đã bắt đầu chương trình lương hưu và bang Uttar Pradesh chuẩn bị triển khai các biện pháp cứu trợ. Tuy vậy, vẫn chưa có thông báo chính thức nào từ chính quyền trung ương.
“Không có sự can thiệp lớn nào giải quyết vấn đề việc làm cho lao động nữ. Một vài chương trình xã hội và phân phát lương thực đã được ban hành. Tuy nhiên, những biện pháp đó không đủ đáp ứng nhu cầu hiện tại”, Neetha nhận định.
 |
| Các góa phụ chưa nhận được nhiều hỗ trợ từ chính quyền trung ương. Ảnh: The Straits Times. |
Các sáng kiến như trang web Covid Women Help, được tạo bởi lập trình viên Yudhvir Mov, đang tìm cách giải quyết vấn đề. Nền tảng miễn phí này sẽ kết nối phụ nữ với cơ hội việc làm phù hợp trong các doanh nghiệp.
“Động lực của tôi rất đơn giản. Tôi đã chứng kiến nhiều bi kịch xung quanh mình và muốn giúp đỡ”, Mov nói.
Hơn 200 công ty gia nhập chương trình, hứa hẹn đem tới 1.000 việc làm. 12.000 tình nguyện viên tham gia hỗ trợ. Hơn 10.000 phụ nữ đã liên hệ với trang web để được giúp đỡ.
"Đây đã là con số khổng lồ, dù chúng tôi chỉ mới chạm đến bề nổi về độ nghiêm trọng của đại dịch. Tôi không thể giải quyết mọi vấn đề của những người cần giúp đỡ. Chúng ta phải có sự chung sức từ chính phủ, tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp”, Mov khẳng định.
