Trong một lớp học nhỏ thắp sáng bằng đèn huỳnh quang phía tây bắc thành phố Bắc Kinh, người đàn ông có tên Shrek đang làm công việc được xem là góp phần đưa nền kinh tế Trung Quốc tiến vào thế kỷ 21. Ông là người sáng lập ra một hệ thống trung tâm dạy lập trình cho hàng ngàn bạn trẻ Trung Quốc. Tại đây, ông dạy lập trình ứng dụng Apple Watch, Android và bảo trì dữ liệu Oracle - những kỹ năng lãnh đạo Trung Quốc tin sẽ giúp đất nước hóa rồng.
Đứng ngoài bộ máy giáo dục chính thức, các lớp học của Shrek không chịu gánh nặng của những giáo trình tẻ nhạt. Mục đích của ông rất đơn giản: dạy cho sinh viên những kỹ năng cần thiết để tìm kiếm công việc trong thời đại bùng nổ công nghệ cao tại Trung Quốc.
 |
| Học viên tham dự khóa đào tạo lập trình của Shrek tại trụ sở của Uplooking. |
Người tham gia lớp học chủ yếu là sinh viên, như Wang Ruyi, 22 tuổi đến từ tỉnh nghèo nhất Trung Quốc là Quý Châu. Wang lớn lên trong một ngôi làng vùng sâu - nơi con trâu là tài sản lớn nhất của mỗi gia đình. Cha của Wang bỏ học từ năm lớp 3 còn mẹ anh chưa từng đi học.
Sau khi sở hữu bằng cử nhân khoa học máy tính từ một trường đại học địa phương, Wang ghi danh học một khóa lập trình iOS của Shrek tại trung tâm Uplooking. “Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi viết những dòng code thay đổi thế giới. Nó không dễ nhưng hoàn toàn có thể. Điều đó thu hút tôi vào ngành công nghiệp này”, Wang chia sẻ.
Sự thu hút của ngành đào tạo mới mẻ đè bẹp danh tiếng của hệ thống giáo dục công Trung Quốc.
 |
| Shrek hay còn gọi Qii Xiaoye - người sáng lập trung tâm đào tạo Uplooking và WYZC. |
Học sinh Trung Quốc dành toàn bộ thời gian trung học để chuẩn bị cho kỳ thi vất vả nhất - thi đại học. Việc chuẩn bị cho kỳ thi này cướp đi của họ cả cuộc sống xã hội và niềm đam mê học tập.
“Bạn bị xay trong 12 năm”, Wang chia sẻ trên WorldPost. “Nhiều người vào đại học và nếu không tìm ra mục tiêu thực sự, họ bắt đầu buông thả. Các chàng trai dành cả ngày để chơi game còn các cô gái thì trang điểm và dạo phố”.
Wang trốn học phần lớn quãng thời gian này để đi chơi và làm thêm. Anh nhận tấm bằng cử nhân khoa học máy tính và rất ít kỹ năng thực tế. Anh cho biết, không một ai tại tỉnh Quý Châu có thể dạy anh về iOS. Do đó, anh đến Bắc Kinh và đăng ký học tại Uplooking.
Wang ngồi lì cả ngày ở lớp học, đôi khi viết code từ nửa đêm đến sáng. Đề tài tốt nghiệp của anh là viết một ứng dụng đọc tin tức quân sự.
Ngồi cạnh Wang tại lớp là Li Feifei - cựu điều dưỡng viên, người muốn tìm kiếm cơ hội đổi đời. Li là nữ sinh duy nhất của lớp học. “Lập trình viên là một nghề thú vị. Họ có thể thu về vài trăm hoặc vài nghìn USD/tháng dù trước đó ít lâu, họ sống bằng từng đồng xu lẻ”.
Đó cũng là suy nghĩ trước đây của Shrek khi ông theo đuổi ngành này. Shrek đăng ký học một khóa lập trình Linux và quản trị hệ thống Microsoft trong thời gian làm việc tại một nhà máy ô tô ở Bắc Kinh. “Thời gian này, tôi học được nhiều hơn so với đào tạo chuyên nghiệp 4 năm đại học”.
 |
Lần lượt mở cơ sở giảng dạy lập trình trên khắp cả nước, nhận được vốn đầu tư của một trong những người có uy tín bậc nhất Trung Quốc, Shrek vẫn tỏ ra lo ngại. Ông lo sợ chính quyền can thiệp, cùng với đó là sự bùng phát của những cơ sở đào tạo gian lận.
“Ngành này mang nhiều tiếng xấu. Có quá nhiều những kẻ lừa đảo”, Shrek cho hay. Lừa đảo ngày càng gia tăng do những lời phóng đại xung quanh cơn sốt công nghiệp công nghệ cao.
Những người tốt nghiệp khóa đào tạo lập trình có thể chắp cánh ước mơ làm startup. Tuy nhiên, có một thực tế là khóa đào tạo kéo dài 3 tháng chỉ đủ cho họ có những kiến thức cơ bản. 2 tháng sau khi kết thúc khóa học iOS, Wang lao vào vòng xoáy startup. Anh nhanh chóng tìm được công việc tại một công ty khởi nghiệp thậm chí chưa có tên. Tuy nhiên, sau một tháng xây dựng mạng xã hội cho các tín đồ anime Nhật Bản, công ty của Wang phá sản còn anh không nhận được đồng lương nào.
Cùng lúc đó, Wang buộc phải về quê để chữa một chứng bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí tại Bắc Kinh. Tuy nhiên, thất bại này không làm hỏng ý chí của anh. Wang cho hay, sau Tết âm lịch anh sẽ quay trở lại Bắc Kinh hoặc Thượng Hải để tìm kiếm cơ hội khác.
