Bảo tàng “độc nhất vô nhị” này hiện có trên 200 hiện vật của hai cuộc chiến tranh vệ quốc được nhân dân trong vùng sưu tập lại. Trong bảo tàng còn có cả bút tích của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhưng do không có chỗ để bảo quản cẩn thận nên một số hiện vật đã hư hỏng, bút tích úa vàng.
Có những hiện vật đã tồn tại hơn một thế kỷ
Hội trường cũ của UBND xã Hiền Ninh, huyện Quảng Ninh (Quảng Bình) trước đây chính là nơi sinh hoạt, họp hành của Bộ Tư lệnh 559, Bộ đội Trường Sơn những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Những năm trước, xã đã dành hai gian phòng để lưu giữ những kỉ vật của hai cuộc chiến tranh nhân dân, trong đó có nhiều hiện vật tuổi đời đã hơn 100 năm.
 |
| Trụ sở cũ của UBND xã, nơi trước đây được trưng bày các hiện vật. |
Hơn 200 hiện vật này chủ yếu do nhân dân sưu tầm, góp nhặt suốt của một quá trình dài hơn nửa thế kỷ.
Đó là cây kiếm tự tạo của ông Nguyễn Văn Phúc người làng Cổ Hiền, tham gia du kích từ những ngày đầu Cách mạng Tháng Tám, cây đại đao của ông Trương Đình Trung, khẩu súng máy Bộ Tư lệnh 559 giao cho ông Nguyễn Đức Thể sử dụng.
Ngoài ra còn có rất nhiều hiện vật là mảnh bom, mảnh đạn, mảnh xác máy bay Mỹ. Các dụng cụ mà bộ đội, dân quân, thanh niên xung phong, nhân dân ta sử dụng trong thời chiến, gắn bó với kỷ niệm ác liệt nơi tọa độ lửa Long Đại như: ăng gô, bi đông, túi cứu thương, ruột tượng, cuốc xẻng, phích nước của bộ đội tặng cho nhân dân...
 |
| Một số hiện vật bị hư hỏng, được sắp xếp lộn xộn. |
Đặc biệt, bảo tàng còn lưu giữ bút tích của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi Người về thăm xã Hiền Ninh, xuân Ất Hợi 1995 với nội dung: “Chúc bà con xã Hiền Ninh phát huy truyền thống quê hương hai giỏi, xây dựng làng xã giầu đẹp, nhân dân hạnh phúc, mọi nhà đều hòa thuận, phấn đấu trở thành làng xã gương mẫu trong sự nghiệp đổi mới của tỉnh nhà”.
Hiện vật hư hỏng, bút tích úa vàng
Những hiện vật này trước đây được trưng bày tại hai phòng thuộc dãy nhà cấp bốn, trụ sở UBND xã Hiền Ninh cũ.
 |
| Bút tích của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng bị úa vàng. |
Sau một thời gian không được sử dụng, các phòng ở đây đều bị xuống cấp, đặc biệt là sau cơn bão số 10 năm 2013. Phần lớn hiện vật đều bị thấm nước, ẩm mốc, cán bộ xã thiếu kinh nghiệm trong việc bảo quản nên nhiều hiện vật quý bị hư hỏng nặng.
Ông Nguyễn Ngọc Hùng, Chủ tịch UBND xã Hiền Ninh cho biết, sau khi thấy các hiện vật bị hư hỏng, xã đã đưa bảo tàng về một gian phòng tại trụ sở UBND xã mới.
Theo quan sát, căn phòng chứa các hiện vật thường xuyên khóa trái cửa, các hiện vật được để vào hai tủ kính, xếp lộn xộn chồng lên nhau. Tranh ảnh được xếp lên ghế sát tường, nhiều tấm bị mục nát.
 |
| Các hiện vật hiện đang được để trong một phòng mới của UBND xã. |
Bút tích của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng đang bị ố vàng dần, nếu không có biện pháp giữ gìn sẽ hư hại.
“UBND xã đã nhiều lần xin kinh phí xây dựng phòng trưng bày nhưng vẫn chưa được giải quyết, tôi sợ cứ chất đống trong căn phòng hẹp này rồi những hiện vật kia cũng sẽ hư hỏng và rơi vào quên lãng”, ông Hùng cho biết thêm.
