Tờ CNBC viết về dự án VinFast của tỷ phú Phạm Nhật Vượng như vậy. Theo báo này, nếu mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch, TP Hải Phòng, Việt Nam sẽ sớm trở thành địa điểm sản xuất ôtô mới nhất của thế giới, với khu tổ hợp dự án có diện tích 335 ha mang tên VinFast, dự án công nghiệp đầu tiên của Vingroup - tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam.
Phép thử của VinFast
Tập đoàn Vingroup hoạt động trong hàng loạt lĩnh vực từ trung tâm mua sắm, căn hộ, biệt thự, khu nghỉ dưỡng, trường học trên khắp cả nước… VinFast là dự án kinh doanh mới nhất của ông Phạm Nhật Vượng - một doanh nhân Việt Nam trong vòng 25 năm đã biến khoản vay 40.000 USD thành đế chế kinh doanh trị giá hơn 10 tỷ USD. VinFast đánh dấu bước tiến đầu tiên của tập đoàn này vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp.
Phép thử lớn nhất với doanh nghiệp này đến nay sẽ vào tháng tới, khi thế giới lần đầu có cái nhìn thoáng qua về sản phẩm của VinFast trong triển lãm ôtô ở Pháp. Và chỉ chưa đầy một năm nữa, người tiêu dùng Việt Nam đã có thể sở hữu một chiếc xe VinFast hoàn chỉnh.
 |
| Mẫu xe SUV của VinFast |
Kế hoạch ban đầu là những mẫu xe VinFast sẽ được phân phối tại thị trường Việt Nam. Với GDP tăng trưởng 6 - 7% hàng năm, doanh thu bán xe ôtô tại Việt Nam dự kiến tăng nhanh trong những năm tới. Dù vậy, với trung tâm sản xuất khổng lồ của VinFast, họ có thể đáp ứng gấp đôi kích thước thị trường nội địa hiện tại và tiến tới xuất khẩu, trước hết là tới các quốc gia Đông Nam Á.
CNBC cho biết Jim DeLuca - CEO của VinFast chỉ cười khi được hỏi rằng liệu khát vọng của VinFast có mở rộng ra xa hơn nữa hay không. DeLuca đã dành hàng chục năm để làm việc cho GM tại Hàn Quốc và Trung Quốc trước khi nghỉ hưu vào năm 2016. Nhưng cuộc gọi bất ngờ từ tập đoàn Vingroup vào năm sau đó đã khiến ông thay đổi hành trình, quyết định rời khỏi "vùng nghỉ hưu an toàn".
Có nhiều công ty xe hơi thành công ở châu Á mà người ta có thể nghĩ ngay đến một số cái tên như Toyota, Nissan và Hyundai và một loạt các doanh nghiệp Trung Quốc đang muốn tận dụng lợi thế của sự tăng trưởng của thị trường khổng lồ đó. Thế nhưng, cuộc vật lộn của Proton ở Indonesia cũng cho thấy việc bắt đầu từ đầu với thị trường này khó khăn ra sao.
Tăng tốc chóng mặt
Theo đánh giá của CNBC sau chuyến thăm tổ hợp nhà máy VinFast tại Hải Phòng, họ thấy khát vọng sau một đêm trở thành trung tâm sản xuất ôtô lớn của VinFast. Điều này thể hiện ngay từ cái tên mà doanh nghiệp chọn cho mình. Và VinFast đang tăng tốc chóng mặt.
 |
| Nhà máy ôtô Vinfast. Ảnh: CNBC. |
Dù đang là mùa mưa ở Hải Phòng và điều này có thể ảnh hưởng tới việc xây dựng nhưng các công nhân đều đang gấp rút hoàn thành tiến độ để ra đời những sản phẩm thương mại đầu tiên của VinFast: dòng SUV và Sedan thời điểm quý 3 của năm 2019 - tức là chỉ 2 năm sau khi nhà máy chính thức khởi công.
Điều này thật sự đáng kinh ngạc bởi ngay cả những nhà sản xuất ôtô thành công cũng phải mất 4 - 6 năm để đi từ bước thiết kế mẫu mã đến sản xuất một dây chuyền mới. DeLuca nói rằng: "Chúng tôi làm việc trong 24 tháng bằng những doanh nghiệp khác làm trong 60 tháng".
Để đạt được điều đó, VinFast có một danh sách đối tác dài và "chất lượng" gồm cả ABB, Bosch, Magna Steyr và Siemens. Họ cũng thuyết phục được BMW để mua bản quyền sản xuất động cơ cho 2 mẫu xe đầu tiên. Tuy nhiên, Dave Lyon, một cựu quản lý của GM nay phụ trách mảng thiết kế của VinFast đoan chắc việc các mẫu xe của hãng "sẽ không bắt chước" mẫu sedan 5-series và X5 SUV của BMW.
Doanh nghiệp Việt Nam này đã thuyết phục một số nhà thiết kế châu Âu bao gồm Intaldesign và Pininfarina đưa ra thiết kế riêng cho các mẫu xe của mình và trong một động thái bất thường, đã khảo sát người dân Việt Nam để lựa chọn mẫu xe họ yêu thích nhất. Sau bước này, nếu như các hãng xe truyền thống sẽ phải làm mẫu đất sét, và quá trình thiết kế phải tốn vài năm, thì VinFast và Pininfarina chỉ chủ yếu thực hiện thiết kế trên máy, nhờ đó cắt ngắn hơn một nửa thời gian.
Với kỳ vọng của ông Vượng, DeLuca đã xây dựng một đội ngũ làm việc trong mơ, những chuyên gia ôtô hàng đầu từ Mỹ, châu Âu, Australia và châu Á về VinFast để tìm ra cách vượt qua những giới hạn trong ngành công nghiệp ôtô thông qua việc tiết kiệm thời gian, chi phí sản xuất và tập trung vào chất lượng.
"Là thứ tốt nhất không có nghĩa phải là đắt nhất", theo Shaun Calvert - Phó tổng giám đốc phụ trách sản xuất tại VinFast.
Cuộc thử nghiệm thực sự của VinFast sẽ đến trong những tháng tới, CNBC nhận định. Báo này cho biết khi họ đến thăm khu phức hợp hồi tháng 8, các nhà máy dập, sơn, động cơ và sơn mới chỉ có phần khung trống, chưa có máy móc. Những công cụ đầu tiên đã được đưa vào nhà máy động cơ sẽ sản xuất một phiên bản được cấp phép của một chiếc BMW 2.0 được thiết lập để cấp nguồn cho hai mẫu máy đầu tiên này. Nhưng các nhà sản xuất ôtô Việt Nam có kế hoạch để có tất cả mọi thứ tại chỗ vào cuối năm cho các xe thí điểm đầu tiên bắt đầu lăn bánh. Các sản phẩm này sẽ được ra mắt thị trường vào quý II/2019.
Trong khi đó, đội ngũ của VinFast đang bắt tay với 2 mẫu sản phẩm mới dự kiến ra mắt vào mùa thu 2018: xe máy và ôtô điện.
CNBC dẫn lời ông DeLuca giải thích rằng doanh nghiệp lựa chọn với các mẫu đắt đỏ như một lời chào mới thương hiệu VinFast, cho thấy năng lực của doanh nghiệp, nhưng các mẫu nhỏ hơn sau này sẽ kỳ vọng lượng bán tốt hơn.
Tham vọng xuất khẩu
Trong khi nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng nhanh, thu nhập trung bình vẫn dưới 2.000 USD mỗi năm, theo số liệu của VinFast. Người tiêu dùng điển hình vẫn tập trung chủ yếu ở nhóm mua những chiế xe tay ga có mặt khắp nơi ở các trung tâm đô thị như Hà Nội và TP.HCM.
"Thu nhập của người dân đang tăng lên đáng kể ở các thành phố lớn", bà Lê Thị Thu Thủy - Chủ tịch VinFast kiêm Phó chủ tịch Vingroup, nói. Điều này giúp bà tự tin đó là kế hoạch năng lực sản xuất 250.000 xe hàng năm. Trong thực tế, đó là một con số khiêm tốn với 38 chiếc mỗi giờ, ít hơn mức chuẩn chung toàn cầu, và lãnh đạo VinFast thừa nhận rằng họ có thể tiến tới mức chung của ngành, khoảng 60 chiếc xe một giờ.
Câu hỏi đặt ra là liệu họ có tìm được nhu cầu thị trường hay không. Dân số Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, và ở mức 93 triệu người, lớn hơn của Hàn Quốc. Nhưng thị trường xe hơi của nó vẫn còn tương đối nhỏ, khoảng 300.000 xe mỗi năm, Mike Dunne, một chuyên gia trong ngành, người đã trải qua hơn ba thập kỷ ở châu Á, lưu ý.
Có rất ít nghi ngờ thị trường sẽ phát triển, Dunne nói với CNBC, mặc dù ông không thấy điều đó xảy ra đủ nhanh để hấp thụ toàn bộ sản lượng của VinFast. Có khả năng công ty có thể giành một phần thị trường từ các đối thủ cạnh tranh, đặc biệt là Toyota và Hyundai vốn chiếm ưu thế trên thị trường, Dunne bổ sung. Và chắc chắn không có chuyện các nhà doanh nghiệp kia nhường thị phần mà không có một cuộc chiến.
"Vì vậy, nếu là VinFast, tôi sẽ xem xét cả thị trường trong nước và xuất khẩu, đặt biệt là ở Đông Nam Á", ông nói thêm.
Điều đó rõ ràng có trong chương trình nghị sự của doanh nghiệp này, theo ông DeLuca. Nếu VinFast có thể chứng minh bản thân, doanh nghiệp này có thể hướng tới nhiều cơ hội khó nhằn hơn ở châu Âu và thậm chí ở Mỹ, mặc dù lịch sử cho thấy việc mở rộng thị trường là cả một thách thức.
"Rõ ràng, khát vọng ở VinFast là rất lớn", ông Dunne nói.
