Satoshi Nakamoto - cha đẻ của Bitcoin đến nay vẫn là một ẩn số. Thậm chí, người ta vẫn chưa thể biết danh tính này là của một người hay nhóm tổ chức đã tạo ra đồng tiền mã hóa nổi tiếng nhất hiện nay.
 |
| Trong hồ sơ Quỹ P2P năm 2012, cha đẻ Bitcoin tự nhận là người đàn ông 37 tuổi, sống tại Nhật Bản. Ảnh: Cointelegraph. |
"Tôi là nam giới, 37 tuổi sống tại Nhật Bản"
Vì tin rằng thế giới có thể tồn tại một hệ thống giao dịch mà các thành viên không cần tin tưởng lẫn nhau, năm 2007, Satoshi đã khởi tạo ra mã nguồn mở Bitcoin Core (tên cũ Bitcoin-Qt) để công chúng sử dụng đồng thuật toán.
Năm 2008, ông tự xuất bản bài viết "Bitcoin: Hệ thống tiền điện tử ngang hàng", mô tả việc sử dụng mạng lưới ngang hàng sẽ loại bỏ khả năng gian lận dùng hai giao dịch khác nhau để cùng chi tiêu số dư một tài khoản (Double spending).
Giải pháp chống lại cách gian lận trên là ủy quyền cho bên thứ 3 đáng tin cậy đứng ra làm trung gian, xác minh giao dịch đã được thực hiện hay chưa. Satoshi đã loại bỏ bên thứ 3 này, vốn thông thường là các ngân hàng, tạo ra hệ thống phi tập trung cho giao dịch.
Blockchain ra đời từ đây. Cuốn sổ cái công cộng ghi lại mọi dữ liệu, truyền tải minh bạch, toàn vẹn, không thể thay đổi hay gian lận. Sâu hơn, blockchain là dạng cơ sở dữ liệu phi tập trung, trong đó thông tin được lưu trữ bằng các block, từng block lại được liên kết mã hóa với nhau.
Ngày 9/1/2009, Nakamoto phát hành phần mềm Bitcoin phiên bản 0.1 trên SourceForge và khởi chạy mạng lưới bằng cách đào khối gốc Bitcoin (khối số 0). Phần thưởng cho cha đẻ đồng tiền là 50 BTC.
Đáng chú ý, được nhúng trong giao dịch coinbase của khối là dòng chữ: "Ngày 3/9/2009, Thủ tướng sắp đưa ra gói cứu trợ thứ 2 cho các ngân hàng", đề cập đến bài báo trên tờ The Times xuất bản tại Anh quốc ngày hôm đó. Ghi chú này vừa đánh dấu mốc của đồng mã hóa nổi tiếng nhất thế giới, vừa là lời mỉa mai sự bất ổn của các ngân hàng.
 |
| Bitcoin ra đời, đe dọa vị thế của các ngân hàng truyền thống. Ảnh: Bloomberg. |
Đến cuối 2010, cộng đồng phát triển Bitcoin mất liên lạc hoàn toàn với Satoshi.
Ông đưa cho nhà phát triển Gavin Andresen khóa báo động khi mạng lưới Bitcoin bị tấn công. Khóa này có thể dùng để báo động tới toàn mạng lưới ngừng giao dịch.
Satoshi chưa bao giờ tiết lộ bất kỳ thông tin cá nhân nào trong quá trình phát triển Bitcoin, dù từng có lúc đưa ra bình luận về hệ thống các ngân hàng dự trữ một phần (Fractional reserve banking).
Trong hồ sơ của Satoshi trên Quỹ P2P, nhân vật này tự nhận là nam giới 37 tuổi sống ở Nhật Bản. Tuy nhiên, với khả năng tiếng Anh như người bản địa, cùng với việc phần mềm Bitcoin không hề có bất kỳ dòng chữ tiếng Nhật nào, nhiều ý kiến cho rằng đây khó có khả năng là một người đang sống ở xứ hoa anh đào.
Bằng chứng là cách Satoshi dùng tiếng Anh bản địa trong cả những nhận xét mã nguồn và các bài đăng trên diễn đàn như "bloody hard", "flat", "maths", "greys" hay "colour". Ngoài ra, việc mỉa mai tiêu đề bài báo của The Times cho thấy Satoshi có mối quan tâm đặc biệt đến các vấn đề của Anh quốc.
Bí ẩn lớn nhất của Bitcoin
Nhà nghiên cứu bảo mật Dan Kaminsky cho rằng Nakamoto có thể là tên của nhóm người. Laszlo Hanyecz, nhà phát triển từng trao đổi email với Satoshi cho biết các bản mã được viết quá tốt, khó có thể là sản phẩm bởi chỉ một cá nhân.
Huyền thoại máy tính đang ngồi tù John McAfee tuyên bố Nakamoto là "một đội gồm 11 người". Bình luận về Satoshi, Gavin Andresen cho rằng "Anh ta là lập trình viên xuất sắc, nhưng khá kỳ lạ".
Kỹ sư phần mềm người Thụy Sĩ Stefan Thomas đã vẽ biểu đồ thời gian cho 500 bài đăng trên diễn đàn Bitcoin của Satoshi. Kết quả cho thấy hầu như không có bài viết nào trong khoảng thời gian từ 14h-20h Nhật Bản. Trong cả các ngày cuối tuần, Satoshi cũng hoạt động với thời gian biểu như thế.
Rất nhiều người được công chúng điền vào sự ẩn danh của Satoshi. Nổi tiếng nhất là cụ ông người Mỹ gốc Nhật sống tại California Dorian Satoshi Nakamoto, sau khi một bài báo của News Week vào tháng 3/2014 cho rằng ông chính là nhà sáng lập Bitcoin.
 |
| Danh tính người sáng tạo Bitcoin vẫn là màn bí ẩn. Ảnh: Cryptoslate. |
Bài báo gây xôn xao trong cộng đồng tiền mã hóa vì đây là lần đầu tiên, một ấn phẩm chính thống lên tiếng xác minh danh tính của Satoshi.
Cụ thể, tác giả bài viết Leah McGrath Goodman cho hay trong một cuộc phỏng vấn, ông Dorian trả lời rằng: "Tôi không còn liên quan gì đến Bitcoin nên không thể thảo luận về nó. Nó đã được chuyển giao cho người khác và họ đang chịu trách nhiệm. Tôi không còn mối liên hệ nào nữa". Tuy nhiên, ông Dorian phủ nhận thông tin này.
Ngoài ra, có thể kể đến Nick Szabo, nhà phát triển từng xuất bản bài báo "bit gold" năm 1998, được xem như tiền thân của Bitcoin; Hal Finney - nhà nghiên cứu tiền mã hoá từ trước khi Bitcoin ra đời, một trong số những người đầu tiên sử dụng phần mềm Bitcoin.
Thậm chí, nhiều người cũng tin Elon Musk chính là cái tên đã tạo ra đồng tiền làm sôi sục thị trường thời gian đầu 2021. Cũng giống như cụ ông Dorian, nhà sáng lập SpaceX đã phủ nhận nghi ngờ này.
