ACV xây dựng sân bay: Hồ sơ chuẩn Anh, Mỹ làm kiểu Việt Nam

Thanh tra Bộ GTVT vừa có kết luận thanh tra trách nhiệm trong huy động, quản lý, sử dụng các nguồn đầu tư do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) quản lý giai đoạn từ 3/2012 đến 12/2016.

Kết luận của Thanh tra Bộ khẳng định công tác quản lý, sử dụng nguồn vốn của ACV còn nhiều bất cập, tồn tại. Nhiều dự án vừa hoàn thành đã phải bổ sung, nâng cấp vì công tác dự báo chưa tốt.

Hàng loạt sai phạm khi xây sân bay

Theo Thanh tra Bộ GTVT từ năm 2012 đến 2016, ACV xây dựng 85 dự án (chỉ tính các dự án có tổng mức đầu tư 15 tỷ đồng trở lên) với tổng mức đầu tư hơn 42.200 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách nhà nước hơn 1.400 tỷ, vốn ACV hơn 24.000 tỷ, vốn ODA hơn 12.000 tỷ và vốn trái phiếu Chính phủ hơn 4.200 tỷ đồng.

Theo Thanh tra Bộ GTVT, dự án mở rộng nhà ga quốc tế T2 (Tân Sơn Nhất) bố trí vốn đầu tư không đúng quyết định đã được phê duyệt. Ảnh: Lê Quân.

Dù số lượng vốn lớn nhưng việc quản lý sử dụng các nguồn đầu tư của ACV còn nhiều bất cập, tồn tại. Cụ thể, theo số liệu đơn vị báo cáo giai đoạn 2011-2016, kế hoạch vốn chưa sát với thực tế nên có dự án giá trị giải ngân lớn hơn kế hoạch vốn, một số dự án giá trị giải ngân thấp hơn kế hoạch. Có 5/85 dự án có giá trị giải ngân lớn hơn kế hoạch vốn; 72/85 dự án có giá trị giải ngân thấp hơn kế hoạch; 1 dự án có kế hoạch vốn nhưng chưa được giải ngân đó là Nhà ga hành khách T1, Nội Bài.

Riêng dự án mở rộng nhà ga quốc tế T2 (Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất) bố trí vốn đầu tư dự án không đúng theo quyết định đã được phê duyệt.

Ngoài ra, trong công tác quản lý đầu tư xây dựng, ACV để xảy ra nhiều tồn tại khi khảo sát, lập, thẩm định và phê duyệt dự án. Nhiều dự án trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh, thay đổi so với hồ sơ thiết kế cơ sở, bổ sung một số hạng mục dự án, điều chỉnh tổng mức đầu tư, điều chỉnh thời gian thực hiện… như dự án đường vào cảng hàng không quốc tế Phú Quốc, dự án mở rộng nhà ga quốc tế T2 (sân bay Tân Sơn Nhất).

ACV còn thể hiện sự hạn chế trong quy hoạch khi một số dự án vừa đầu tư xong đã phải nâng cấp mở rộng như dự án kéo dài, nâng cấp đường CHC, đường lăn và sân đậu sân bay Pleiku (Gia Lai).

Cơ cấu vốn thực hiện 85 dự án (chỉ tính các dự án từ 15 tỷ đồng trở lên) của ACV. Đồ họa: Văn Chương.

Kết luận của Thanh tra Bộ GTVT cũng chỉ ra việc tính sai đơn giá, tính trùng chi phí, biện pháp thi công chưa đúng trong các dự án của ACV. Cụ thể, ở dự án đầu tư xây dựng công trình sửa chữa đường CHC 25R (sân bay Tân Sơn Nhất) thiết kế bản vẽ thi công chưa phù hợp với thiết kế kỹ thuật được phê duyệt.

Tại Dự án mở rộng nhà ga hành khách Phú Quốc (Kiên Giang), Vinh (Nghệ An), trong quá trình thi công nghiệm thu, chủ đầu tư đã phê duyệt điều chỉnh, bổ sung danh mục tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng theo tiêu chuẩn Việt Nam để phù hợp với điều kiện thi công xây lắp tại Việt Nam trong khi hồ sơ mời thầu theo chỉ dẫn kỹ thuật áp dụng tiêu chuẩn Anh, Mỹ. Thanh tra Bộ đánh giá việc điều chỉnh này chưa phù hợp.

Hàng không quá tải do dự báo chưa sát

Theo Thanh tra Bộ, công tác quy hoạch các cảng hàng không do ACV quản lý chưa dự báo sát tốc độ tăng trưởng lưu lượng hành khách, hàng hoá. Vấn đề này dẫn đến một số cảng bị quá tải, một số cảng chưa đạt công suất. Ngoài ra, các nội dung quy hoạch không còn phù hợp với thực tế khai thác, dẫn đến phải điều chỉnh một số cảng, điều này ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án.

Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Bộ cho rằng Vụ Kế hoạch đầu tư của Cục Hàng không và ACV phải chịu trách nhiệm chính. Theo đó, Vụ Kế hoạch đầu tư phải chịu trách nhiệm trong quy hoạch và ACV chịu trách nhiệm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng dự án từ công tác lập, trình thẩm định, phê duyệt, thiết kế, nghiệm thu...

Trả lời Zing.vn, đại diện Thanh tra Bộ GTVT khẳng định về xử lý trách nhiệm, ACV phải tiến hành rà soát, đánh giá những tồn tại để khắc phục khi thực hiện các dự án khác.

“Bộ Bộ GTVT yêu cầu ACV khẩn trương khắc phục những tồn tại nêu trong kết luận. Trong 2 tháng, ACV sẽ báo cáo về kế hoạch khắc phục như thế nào”, vị này nói.

Ngoài ra, Thanh tra Bộ yêu cầu ACV phải rà soát lại toàn bộ hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, hồ sơ chất lượng công trình, khối lượng thi công, đơn giá gói thầu để thanh, quyết toán theo quy định hiện hành.

ACV từng bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra việc thu tiền sử dụng đường dẫn vào nhà ga hàng không là không đúng quy định. Ảnh: Quang Thắng.

Trước đó, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt bất cập, sai phạm về việc sử dụng nguồn vốn của ACV. Đơn vị này đã dùng sai nguồn vốn để xây dựng dự án đường lăn E6 ở sân bay Đà Nẵng với giá trị 297 tỷ đồng giai đoạn 2012-2015; cho thuê lại đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất sai mục đích, không đúng quy định của Nhà nước với tổng diện tích 2.931 ha.

Đặc biệt, việc thu tiền sử dụng sân đường dẫn vào nhà ga hàng không đối với ôtô đưa đón trả khách tại 21 chi nhánh cảng hàng không là không đúng quy định của pháp luật.

Cũng liên quan đến ACV, mới đây, việc Tổng giám đốc Lê Mạnh Hùng một ngày ký 76 quyết định bổ nhiệm cán bộ trước khi nghỉ hưu cũng khiến dư luận hoài nghi. Sau khi báo chí phản ánh, Bộ GTVT đã thành lập đoàn thành tra để kiểm tra việc bổ nhiệm này.