Trí tuệ tập thể (collective intelligence) là định nghĩa cho hiệu suất công việc được nâng cao khi nhiều nhóm người cùng chung tay làm việc, hỗ trợ lẫn nhau. Bên cạnh đó, còn có sự trợ giúp của công nghệ với mục đích huy động thêm thông tin, ý tưởng và hiểu biết để giải quyết vấn đề.
Những thành tựu công nghệ kỹ thuật trong các năm gần đây là minh chứng cho hiệu quả của trí thông minh tập thể. Chúng kết nối và tạo ra vô vàn hiểu biết mới từ các nguồn dữ liệu sẵn có. Do vậy, trí tuệ tập thể cũng đặc biệt phù hợp để giải quyết vấn đề nhức nhối nhất toàn cầu hiện nay: Đại dịch Covid-19.
Dự đoán và phác thảo khả năng bùng phát
Ngày 31/12/2019, nền tảng theo dõi sức khỏe Blue Dot đã cảnh báo đến khách hàng của họ về sự bùng phát của virus cúm ở Vũ Hán, Trung Quốc - 9 ngày trước khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra tuyên bố. Sau đó, nó còn dự đoán chính xác tình trạng virus lây lan mạnh khắp thế giới, từ Vũ Hán đến Bangkok, Seoul, Đài Bắc và Tokyo.
 |
| Hệ thống dự đoán của Bluedot phát hiện sự xuất hiện của Covid-19 trước cả WHO. Ảnh: Singularityhub. |
Bluedot sử dụng các kỹ thuật xử lý ngôn ngữ tự nhiên và trí tuệ nhân tạo để đọc bản tin toàn cầu, dữ liệu hàng không cũng như báo cáo về bùng phát dịch bệnh ở vật nuôi, động vật…Các nhà dịch tễ học sẽ xem lại kết quả do máy tổng hợp. Sau khi mọi thứ được kiểm tra đầy đủ, công ty sẽ gửi cảnh báo đến khách hàng.
Khoa học cộng đồng
BBC đã thực hiện một dự án khoa học cộng đồng vào năm 2018. Qua ứng dụng, những người tham gia đồng ý bị theo dõi vị trí mọi lúc. Ngoài ra, họ phải báo cáo lại tất cả những người đã gặp gỡ, liên lạc trong ngày hôm đó. Mỗi người trong cộng đồng đều đóng góp thông tin để tạo ra kho dữ liệu khoa học mới, là cơ sở để các nhà khoa học nghiên cứu về phương thức lây nhiễm.
Dự án này đã tạo ra kho dữ liệu khổng lồ giúp các nhà nghiên cứu hiểu được quá trình việc lây lan, cũng như tác động của các biện pháp kiểm soát làm chậm bùng phát. Mặc dù bộ dữ liệu đầy đủ vẫn đang được phân tích, các nhà nghiên cứu đã phát hành dữ liệu mô hình hóa phản ứng của Vương quốc Anh trước Covid-19.
Giám sát và thông báo theo thời gian thực
Dựa trên dữ liệu chính thức của chính phủ, Covid-19 SG là bảng hiển thị cho phép cư dân Singapore biết được số lượng ca dương tính với virus, nơi những người đã nhiễm sinh sống và làm việc, bệnh viện mà họ nhập viện, thời gian phục hồi trung bình và rất nhiều thông tin khác xung quanh dịch bệnh.
Dù vướng phải lo ngại về vi phạm quyền riêng tư, chính phủ Singapore vẫn tin rằng thông tin rõ ràng về bệnh dịch là cách tốt nhất để giúp người dân tự nắm bắt được những gì đang xảy ra và có phương án phòng ngừa hiệu quả nhất.
Trò chơi protein
Nhằm tăng tốc độ phát triển vaccine phòng ngừa Covid-19, nhiều nhà nghiên cứu tại Đại học Washington đang kêu gọi giới khoa học cùng người dân chơi một tựa game trực tuyến.
 |
| Hơn 200.000 người trên toàn thế giới đăng ký tham gia game phát triển protein trên Foldit. Ảnh: Foldit. |
Trong game, bạn phải khám phá và cố gắng phát triển thành công loại protein có thể ngăn chặn virus xâm nhập vào tế bào con người. Trò chơi hiện nằm trên Foldit, website 12 năm tuổi đóng góp mạnh mẽ cho những nghiên cứu về protein.
Hiện đã có hơn 200.000 người đăng ký tham gia trò chơi này trên toàn thế giới.
Khai thác truyền thông xã hội
Đầu tháng 2, Wired cho biết các nhà nghiên cứu tại trường Y Harvard đang sử dụng dữ liệu từ người dân làm cơ sở theo dõi tiến trình dịch bệnh. Họ khai thác những bài đăng trên mạng xã hội, trải qua các bước xử lý thông tin, ngôn ngữ để tìm ra những điểm liên quan đến dịch bệnh, phân tích và đưa ra dự đoán.
Cho đến nay, tầm quan trọng của khoa học xã hội trong việc chuẩn bị và ứng phó với đại dịch đang ngày càng được công nhận.
Bộ kiểm tra virus
Bác bỏ những lo lắng về khó khăn trong việc xét nghiệm Covid-19, phòng nghiên cứu Just One Giant đã thành công trong việc tạo ra bộ kiểm tra virus nhanh, rẻ và có thể sử dụng trên toàn thế giới.
Sáng kiến tạo ra bộ thử nghiệm được hình thành từ các cộng đồng nghiên cứu nhỏ, chuyên chia sẻ những thiết kế để phòng thí nghiệm có giấy chứng nhận dễ dàng sản xuất bộ dụng cụ thử nghiệm cho địa phương.
Chia sẻ kiến thức
Việc chia sẻ hiểu biết, khai thác trí tuệ cộng đồng là rất quan trọng trong công cuộc đẩy lùi dịch bệnh.
 |
| Các nhà nghiên cứu tại Đại học California, Mỹ. Ảnh: UC Riverside. |
Dự án mã nguồn mở Next Strain là một ví dụ khi thu thập tất cả dữ liệu giải mã bộ gen virus SARS-CoV-2 từ khắp các phòng thí nghiệm trên thế giới. Kho lưu trữ này hỗ trợ đắc lực cho các nhà khoa học nghiên cứu về quá trình tiến hóa gen của virus, giúp chuyên gia theo dõi được cách thức mà virus lây truyền từ người sang người.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đang tổng hợp tất cả những nghiên cứu được công bố để đưa vào cơ sở dữ liệu toàn cầu. Cơ sở dữ liệu này sẽ cung cấp kiến thức về quản lý dịch bệnh Covid-19 cho các chuyên gia y tế.
