Tranh cãi bản quyền hình ảnh do drone chụp

Tại Đức, có một đạo luật về bản quyền được gọi là Tự do sử dụng ảnh toàn cảnh, cho phép sử dụng miễn phí hình ảnh và video về các tác phẩm/ công trình nghệ thuật có bản quyền được đặt cố định tại những nơi công cộng.

Đạo luật này dựa trên quan điểm rằng những tác phẩm có bản quyền tại những nơi công cộng được tạo ra là để phục vụ cho công chúng. Do đó, chúng có thể được sử dụng mà không cần giấy phép. Đồng thời, các tác phẩm phái sinh từ chúng, dưới dạng ảnh hay video đều được sử dụng miễn phí, kể cả cho mục đích thương mại.

Lần đầu tiên vấn đề bản quyền từ tác phẩm phẩm của máy bay không người lái được đưa ra thảo luận và tố tụng tại Đức. Ảnh minh hoạ: ASB Zeitung.

Tuy nhiên, đạo luật này đang bị thách thức sau một vụ tranh chấp pháp lý giữa một nhà xuất bản giấu tên và một tổ chức đại diện cho các nghệ sĩ ở Đức.

Cụ thể, một nhà xuất bản (giấu tên) đã xuất bản hai cuốn sách nhiếp ảnh về các xe tải chở hàng ở khu vực Ruhr, trong đó có hình ảnh được máy bay không người lái (drone) chụp về nhiều công trình nghệ thuật công cộng ở Bắc Rhine-Westphalia.

Tuy nhiên, VG Bild-Kunst, một đơn vị đại diện cho quyền lợi và các hoạt động khiếu nại của các nghệ sĩ và tác giả, đã khởi kiện nhà xuất bản trên để đòi quyền lợi những nhà sáng tạo có tác phẩm xuất hiện trong hai cuốn sách ảnh. Những nghệ sĩ này đã ký kết thỏa thuận với VG Bild-Kunst, do đó, VG Bild-Kunst có thể đại diện cho họ trong toàn bộ quá trình tố tụng.

VG Bild-Kunst lập luận rằng các bức ảnh chụp bằng máy bay không người lái không thuộc phạm vi quy định của Đạo luật tự do sử dụng ảnh toàn cảnh vì chỉ những hình ảnh từ góc độ thấp tính từ mặt đất, nằm trong phạm vi con người tiếp cận được, mới được pháp luật cho phép.

Cũng theo VG Bild-Kunst, quyền tự do sử dụng ảnh toàn cảnh không áp dụng cho các hình ảnh chụp bằng máy bay không người lái, do đó, hành vi trên của nhà xuất bản đã vi phạm bản quyền tác phẩm của một số khách hàng của họ.

VG Bild-Kunst hiện khởi kiện và đòi bồi thường 2.676 euro (khoảng 2.920 USD) phí cấp phép cho những hình ảnh đã được sử dụng và phí thiệt hại khoảng 2.000 euro (khoảng 2.182 USD) cho việc thuê luật sư tham gia vụ kiện.

Theo tờ ASB Zeitung, trong quá trình tố tụng sơ bộ vụ án tại Đức, Tòa án khu vực (OLG) Hamm đã đứng về phía VG Bild-Kunst. Phán quyết sơ bộ nêu rằng chỉ những hình ảnh từ góc độ mà mắt người có thể nhìn thấy từ các con đường, phố xá hoặc quảng trường công cộng mới nằm trong diện quy định của Đạo luật tự do sử dụng hình ảnh toàn cảnh.

Còn hình ảnh do máy bay không người lái chụp không nằm trong phạm vi điều chỉnh của Đạo luật này, do con người không thể tiếp cận không phận phía trên chỉ bằng phương tiện di chuyển tự nhiên của mình và phải cần tới sự hỗ trợ kỹ thuật.

Tuy nhiên, mọi việc không dừng lại ở đó, vào ngày 11/7, vụ kiện của VG Bild-Kunst nhằm vào nhà xuất bản giấu tên trên đã được đưa lên Tòa án Công lý Liên bang (BGH), tòa án cấp cao nhất có thẩm quyền dân sự và hình sự tại Đức. BGH đã tiếp nhận vụ án và dự kiến​ công bố phán quyết của mình vào ngày 23/10.

Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, quyết định của BGH có thể có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai của nhiếp ảnh bằng máy bay không người lái và các vấn đề bản quyền và công nghệ số tại Đức và thậm chí có khả năng là cả châu Âu.