Làn sóng vỡ nợ trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Trung Quốc khiến hàng loạt công ty phải hủy phát hành mới. Theo nghiên cứu của Nikkei Asian Review, tính đến ngày 19/11, ít nhất 57 doanh nghiệp đã hoãn kế hoạch phát hành tổng cộng 44,2 tỷ NDT (tương đương 6,72 tỷ USD) chứng khoán thu nhập cố định trên thị trường nội địa.
Hôm 23/10, tập đoàn Huachen Automotive khiến thị trường nợ của Trung Quốc chao đảo vì không thể trả nợ cho các trái chủ sau khi trái phiếu đáo hạn. Huachen là công ty mẹ thuộc sở hữu nhà nước của Brilliance China Automotive Holdings - đối tác liên doanh chính của BMW tại Trung Quốc.
Nối gót Huachen, hàng loạt công ty thuộc sở hữu nhà nước khác cũng không thể trả nợ, bao gồm nhà sản xuất chip Tsinghua Unigroup. Hôm 10/11, vụ vỡ nợ của Yongcheng Coal and Power Holding Group - một công ty khai thác thuộc sở hữu nhà nước ở tỉnh Hà Nam - một lần nữa giáng đòn vào tâm lý thị trường.
 |
| Làn sóng vỡ nợ của các công ty thuộc sở hữu nhà nước khiến thị trường trái phiếu Trung Quốc chao đảo. Ảnh: Reuters. |
Thị trường chấn động
Hôm 18/11, An International Financial Leasing (thuộc tập đoàn tài chính Ping An Insurance Group) ngừng phát hành 2,6 tỷ NDT (395 triệu USD) trái phiếu có kỳ hạn 240 ngày. Hãng dẫn lý do "biến động tương đối lớn trên thị trường trong thời gian gần đây".
Tập đoàn TCL Technology cũng hủy phát hành 1 tỷ NDT (152,04 triệu USD) trái phiếu kỳ hạn 3 năm với lý do tương tự. Ngoài ra, nhà sản xuất thiết bị điện tử cho biết "giá phát hành không đáp ứng kỳ vọng của họ". Trong bối cảnh biến động thị trường, các nhà đầu tư yêu cầu giảm giá sâu hơn so với mức mà TCL chấp nhận.
Nhu cầu sụt giảm từ các nhà đầu tư cũng lấy đi "phao cứu sinh" của Pingxiang Changxing Investment. Hôm 13/11, công ty đã gia hạn thời gian đăng ký thêm một tiếng. Tuy nhiên, các đăng ký hợp lệ vẫn không đạt số lượng tối thiểu 200 triệu NDT (30,41 triệu USD). Trước đó, công ty đặt mục tiêu 400 triệu NDT (60,82 triệu USD) trái phiếu 7 năm.
Hôm 19/11, ông Shaun Roache, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại S&P Global Ratings, nhận định việc thắt chặt kiểm soát đã tạo áp lực cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. "Việc thắt chặt là lành mạnh cho nền kinh tế về lâu dài. Tuy nhiên, nó làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay và năm tới", ông Roache bình luận.
 |
| Tập đoàn TCL Technology hủy phát hành 152,04 triệu USD trái phiếu kỳ hạn 3 năm vì biến động thị trường. Ảnh: Nikkei Asian Review. |
"Ngày càng nhiều vụ vỡ nợ xảy ra. Chính quyền Trung Quốc đang tái tập trung vào việc giảm đòn bẩy của các doanh nghiệp nhà nước khi thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch đã qua", chuyên gia tài chính Chang Li nói với Nikkei Asian Review.
Theo ông, bê bối của Yongcheng đã giáng đòn tâm lý lớn vào thị trường trái phiếu. Công ty không thể trả khoản lãi và gốc trị giá 1 tỷ NDT (152,04 triệu USD). Điều đáng nói là Yongcheng được China Chengxin International Credit Rating xếp hạng tín nhiệm AAA.
Ông Chang Li nhận định vụ vỡ nợ của Yongcheng là một lời cảnh báo cho thị trường. Nó cho thấy ưu tiên của chính quyền địa phương đã thay đổi. Khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch, việc xóa nợ và tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước sẽ được tăng tốc.
Điều này khiến các nhà đầu tư ồ ạt bán tháo trái phiếu đang nắm giữ và ngừng đổ tiền vào những trái phiếu mới phát hành.
Mất niềm tin
Làn sóng vỡ nợ cũng buộc các cơ quan chức năng phải thắt chặt kiểm soát đối với những đợt phát hành trái phiếu địa phương mới. Hiệp hội Nhà đầu tư tổ chức Thị trường tài chính Quốc gia (do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc kiểm soát) đang điều tra các tổ chức tài chính, cơ quan tín dụng và kế toán có liên quan đến trái phiếu của Yongcheng.
Ngày 18/11, tổ chức này khẳng định đã tìm thấy bằng chứng sơ bộ, cáo buộc Haitong Securities và các công ty con hỗ trợ phát hành trái phiếu bất hợp pháp và thao túng thị trường. Hôm 19/11, hiệp hội cũng cho biết đang điều tra Ngân hàng Công nghiệp, Ngân hàng China Everbright, Ngân hàng Zhongyuan, cơ quan tín dụng Chengxin và công ty kế toán Xigema.
Greenland Holdings - một công ty bất động sản có vốn nhà nước - là một trong những doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Công ty mới phải tổ chức một cuộc họp với các nhà đầu tư để bác bỏ thông tin về rủi ro vỡ nợ.
Một số nhà đầu tư cảnh báo rằng thị trường trái phiếu quốc tế chính phủ (trái phiếu chính phủ được phát hành bằng ngoại tế) cũng bị ảnh hưởng.
 |
| Giới chuyên gia nhận định ngân hàng trung ương Trung Quốc cần làm nhiều hơn để kiểm soát rủi ro. Ảnh: Nikkei Asian Review. |
"Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã bơm thanh khoản để xoa dịu thị trường. Tuy nhiên, vẫn cần phải làm nhiều hơn trước khi làn sóng tràn sang hệ thống tài chính lớn, gây tổn hại cho nền kinh tế", chuyên gia Michelle Lam tại Societe Generale nói.
"Cần phải kiềm soát rủi ro. Các cơ quan chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng ngân hàng và doanh nghiệp có khả năng tiếp cận thanh khoản đầy đủ", vị chuyên gia này nhấn mạnh.
Thông qua cho vay trung hạn, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã bơm 800 tỷ NDT (121,64 tỷ USD) vào thị trường liên ngân hàng hôm 16/11. Tuy nhiên, làn sóng vỡ nợ vẫn khiến nhà đầu tư lo ngại.
"Vấn đề đối với các nhà chức trách là sự sụt giảm uy tín của chính quyền địa phương. Đó là một dạng rủi ro tài chính hoàn toàn mới. Thị trường đang chật vật với nó", ông Logan Wright, Giám đốc nghiên cứu thị trường Trung Quốc tại Rhodium Group, bình luận. "Làn sóng đang lan rộng. Ngày càng nhiều công ty bị nghi ngờ về mức độ tín nhiệm", ông nói thêm.
