Ngày 3/4, một thành viên trong diễn đàn đã chia sẻ cơ sở dữ liệu chứa thông tin cá nhân của hơn 533 triệu tài khoản Facebook từ 107 quốc gia. Các thông tin bị lộ gồm số điện thoại, ID người dùng, tên đầy đủ, vị trí, ngày sinh và tiểu sử. Một số tài khoản còn lộ địa chỉ email.
Chuyện gì đang xảy ra với Facebook?
Khi kiểm tra, Business Insider xác nhận các dữ liệu thực sự liên kết với tài khoản Facebook tương ứng. Sử dụng địa chỉ email và tính năng quên mật khẩu, một phần số điện thoại hiện ra trùng với dữ liệu bị lộ.
 |
| Dữ liệu hơn nửa tỷ tài khoản Facebook bị lộ trên diễn đàn cho hacker, chia theo từng quốc gia. Ảnh: Alon Gal, Chụp màn hình. |
Alon Gal, Giám đốc công nghệ hãng tình báo tội phạm mạng Hudson Rock, người tìm thấy bộ dữ liệu cho biết tin tặc có thể khai thác chúng để mạo danh, dụ dỗ nhằm chiếm đoạt tài khoản Facebook của nạn nhân.
Bộ dữ liệu đã được Gal phát hiện từ tháng 1, khi một thành viên diễn đàn rao bán phần mềm trích xuất số điện thoại từ tài khoản Facebook. Trang Motherboard đã xác minh dữ liệu do phần mềm cung cấp là thật. Sau khoảng 3 tháng, chúng đã được công khai miễn phí trên diễn đàn.
Theo Bloomberg, lượng dữ liệu lớn như trên thường không được phát tán ngay bởi người nắm giữ chúng muốn kiếm tiền lâu nhất có thể. Quá trình phát tán có thể mất nhiều ngày hoặc nhiều năm, đến thời điểm sẽ bị phát tán toàn bộ nếu được bán hết.
Hiện Facebook đang có 2,8 tỷ người dùng toàn cầu.
Cách trả lời của Facebook
Đây được xem là vụ lộ dữ liệu lớn nhất trong lịch sử Facebook. Tuy nhiên, phản hồi sau đó từ Liz Bourgeois, phát ngôn viên của nền tảng được cho là "quá bình thản".
"Đây là vấn đề cũ được báo cáo vào năm 2019. Chúng tôi đã ghi nhận và khắc phục vào tháng 8/2019", Bourgeois chia sẻ trên Twitter cá nhân. Theo BGR, phản hồi của đại diện Facebook khiến nhiều người khó chịu.
"Khắc phục ra sao vậy? Rõ ràng chúng (dữ liệu) vẫn còn trên diễn đàn", tài khoản Radical Alarmist bình luận. "Làm sao để sửa được ngày sinh của tôi?", một người khác bình luận bên dưới dòng tweet của phát ngôn viên Facebook. Đây đều là những dữ liệu không thể lấy lại hay sửa đổi. Hay nói cách khác, sai lầm của Facebook là không thể cứu vãn.
"Trưởng bộ phận truyền thông của Facebook lại trả lời như vậy sao?", tài khoản stays72 cho rằng với tư cách phát ngôn viên Facebook, Bourgeois nên xin lỗi người dùng, hướng dẫn đổi email, số điện thoại để bảo vệ tài khoản thay vì phản hồi như trên.
 |
| Các thông tin bị lộ gồm số điện thoại, ID người dùng, email... Ảnh: Alon Gal. |
Đây không phải lần đầu Facebook vướng vào bê bối lộ dữ liệu. Một trong những scandal lớn nhất của Facebook liên quan đến Cambridge Analytica năm 2018, bao gồm 80 triệu tài khoản bị thu thập thông tin cho cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm 2016. Kể từ đó, hàng loạt bê bối bảo mật liên quan đến dữ liệu người dùng đã được phát hiện.
Tháng 7/2019, Facebook bị Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) phạt 5 tỷ USD do vi phạm quyền riêng tư người dùng. Sau đó 2 tháng, dữ liệu của 419 triệu tài khoản Facebook (gồm hơn 50 triệu tài khoản tại Việt Nam) đã xuất hiện công khai trên Internet, gồm ID người dùng và số điện thoại. Điều đáng nói là trước đó, Facebook từng tuyên bố hạn chế truy cập số điện thoại của người dùng.
Tháng 11/2020, dữ liệu hàng triệu tài khoản Facebook tại Việt Nam bị rò rỉ trên diễn đàn cho hacker. Trước đó 8 tháng, thông tin của hơn 41 triệu tài khoản Facebook Việt Nam cũng bị phát tán trên diễn đàn.
 |
| Đây không phải lần đầu Facebook vướng bê bối lộ dữ liệu. Ảnh: Reuters. |
Từ quan điểm bảo mật, Gal cho rằng Facebook không thể làm gì nhiều để hỗ trợ người dùng trong vụ rò rỉ này, trừ việc thông báo cho mọi người cảnh giác trước nguy cơ lừa đảo.
"Người dùng các nền tảng lớn như Facebook tin rằng dữ liệu của họ phải được tôn trọng. Để lộ thông tin cá nhân là vi phạm lòng tin của họ", Gal nhận xét.
Dựa trên danh sách được công bố, Italy là quốc gia có nhiều tài khoản bị lộ nhất với 35,6 triệu tài khoản, sau đó là Mỹ với 32,3 triệu. Một số nước như Anh, Ấn Độ, Malaysia cũng có hàng triệu tài khoản bị lộ thông tin. Việt Nam không có trong danh sách.
Facebook đang mất hết uy tín, bị Apple công kích
Theo Bloomberg, vụ rò rỉ đe dọa đến mô hình kinh doanh của Facebook: thu thập thông tin cá nhân người dùng rồi bán cho nhà quảng cáo. Sau bê bối Cambridge Analytica, quyền riêng tư trở thành chủ đề được quan tâm, đặc biệt khi đây là nguồn thu của nhiều hãng công nghệ lớn.
Không chỉ đối mặt các vụ lộ dữ liệu, mô hình kinh doanh của Facebook còn bị đe dọa bởi App Tracking Transparency, tính năng trên iOS buộc ứng dụng xin ý kiến trước khi theo dõi hành vi người dùng trên các ứng dụng và website khác. Đây là những thông tin cần thiết để hướng đối tượng quảng cáo, đo lường hiệu quả marketing.
 |
| Facebook muốn bảo vệ mô hình kinh doanh, trong khi Apple có quan điểm đề cao quyền riêng tư người dùng. Ảnh: Ngọc Phương Linh. |
Facebook ngay lập tức tỏ thái độ khó chịu với App Tracking Transparency. Tháng 12/2020, nền tảng này chạy hàng loạt quảng cáo khổ lớn trên một số tờ báo nổi tiếng, tuyên bố Apple là mối đe dọa đối với các doanh nghiệp nhỏ và ngành công nghiệp Internet.
Trong buổi báo cáo kết quả kinh doanh hàng quý vào tháng 2, CEO Facebook, Mark Zuckerberg đưa ra những lời chỉ trích nặng nề đối với Apple, cho rằng các thay đổi về bảo mật thực chất là phương thức cạnh tranh không công bằng.
Trong khi Facebook liên tục phản đối App Tracking Transparency, Apple nói chung và CEO Tim Cook không có nhiều phản hồi. Đa số phát ngôn của ông nói rằng chính sách trên nhằm bảo vệ quyền riêng tư cho người dùng. Quan điểm trên tiếp tục được CEO Apple nhắc lại trong cuộc phỏng vấn chuẩn bị được công bố trên New York Times.
"Những gì chúng tôi đang làm giúp người dùng lựa chọn việc có bị theo dõi hay không. Tôi nghĩ thật khó để phản bác quan điểm này. Tôi cảm thất bất ngờ khi có sự phản đối", Tim Cook chia sẻ. Theo 9to5mac, cuộc phỏng vấn sẽ được đăng tải vào sáng 5/4 (giờ Mỹ).
