Hiện nay, không ít bệnh nhân ung thư (UT) và người thân có xu hướng tự chẩn đoán hoặc tìm thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, họ thường bị lạc giữa “rừng” dược phẩm giả, nhái, kém chất lượng. TS.BS Phạm Nguyên Quý - Khoa Nội khoa Ung thư, Bệnh viện Trung ương Kyoto Miniren, Đại học Kyoto - đã có những chia sẻ nhằm đưa ra giải pháp cho thực trạng này.
- BS có thể chia sẻ sơ lược khái niệm về UT và thực trạng của căn bệnh này hiện nay?
- UT là sự tăng sinh bất thường các tế bào “hư hỏng” trong cơ thể. Những tế bào UT này phân chia không kiểm soát, xâm lấn hoặc di căn gây tổn hại cho mô và các cơ quan khác. Theo thống kê của Globocan, UT đang là gánh nặng tại Việt Nam với khoảng 182.000 ca mắc mới và gần 123.000 ca tử vong mỗi năm.
5 loại UT phổ biến nhất tại nước ta là UT gan, phổi, vú, dạ dày và đại trực tràng, nhưng bức tranh toàn cảnh lại rất đa dạng vì có tới hơn 200 loại UT, nhiều giai đoạn bệnh với các cách chữa tối ưu khác nhau. Điều trị UT ngày càng phức tạp và tốn kém, nên y bác sĩ cần cân nhắc hoàn cảnh của người bệnh để đề xuất cách chữa phù hợp nhất, song song thực hành chăm sóc giảm nhẹ (CSGN).
 |
| TS.BS Phạm Nguyên Quý chia sẻ về khái niệm UT và thực trạng của căn bệnh hiện nay. |
- Khái niệm CSGN trong điều trị UT vẫn còn mới lạ với nhiều người. BS có thể giải thích và nói qua về tầm quan trọng của việc này?
- Đây là tên gọi chung của việc điều trị, chăm sóc và hỗ trợ nhằm giúp bệnh nhân dễ chịu hơn khi mắc UT. Người bệnh cần thực hiện CSGN ngay từ khi mới chẩn đoán, không kể tuổi tác, loại UT và giai đoạn để đảm bảo duy trì cuộc sống với chất lượng tốt nhất có thể. Trên thực tế, bệnh nhân có thể mắc nhiều “nỗi đau”, xảy ra ở những thời điểm khác nhau trong quá trình điều trị UT.
- Những “nỗi đau” phổ biến bệnh nhân UT thường gặp và cách khắc phục là gì, thưa BS?
- Đầu tiên là nỗi đau thể chất, có thể gây cảm giác đau, buồn nôn, táo bón, loét miệng... Lúc này, bệnh nhân cần hỏi bác sĩ cách dùng các loại thuốc phòng hoặc giảm triệu chứng. Hỗ trợ dinh dưỡng, phục hồi chức năng, massage, yoga... cũng có thể giúp ích cho nhiều trường hợp.
Thứ hai là nỗi đau tâm lý, khiến bệnh nhân lo lắng, trầm cảm, căng thẳng, buồn chán... Ngoài việc được BS điều trị giải thích, trấn an, việc trị liệu tâm lý, dùng thêm thuốc giảm trầm cảm, lo âu theo chỉ định cũng có thể giúp ích cho người bệnh.
Không thể không kể đến nỗi đau gia đình - xã hội, khi bệnh nhân gặp khó khăn về tài chính hoặc giảm giao tiếp xã hội. Trong trường hợp này, các quỹ từ thiện hoặc trợ cấp xã hội có thể hỗ trợ phần nào. Bệnh nhân cũng nên cân nhắc tìm thêm việc làm mới, được hỗ trợ tinh thần, vật chất nhờ tham gia các nhóm đồng bệnh.
Trong khi đó, không ít bệnh nhân gặp phải nỗi đau tâm hồn, trăn trở về ý nghĩa cuộc sống, lý do bị bệnh… Nói chuyện với bác sĩ, người cùng trải nghiệm, nhà sư, cha xứ... có thể giúp họ “chữa lành” tâm hồn phần nào.
- BS có thể cho biết những khó khăn gặp phải khi phổ biến CSGN tại Việt Nam?
- Khó khăn đầu tiên là thay đổi nhận thức của người bệnh. Hiện vẫn còn nhiều người chưa hiểu đúng về CSGN và cho rằng chỉ nên nghĩ tới khi “sắp chết”.
Bên cạnh đó, dù đã hiểu hơn về CSGN, bệnh nhân vẫn chưa tìm thấy sự hỗ trợ phù hợp vì NVYT thường xuyên bận rộn. Ngoài ra, chúng ta vẫn chưa có đủ nguồn lực để triển khai CSGN. Những dịch vụ như tư vấn dinh dưỡng, hỗ trợ tâm lý, phục hồi chức năng cho bệnh nhân UT còn rất ít. Khi “tự bơi”, bệnh nhân hay gặp những tin đồn và sản phẩm kém chất lượng, dẫn đến tiền mất tật mang.
 |
| Theo TS.BS Phạm Nguyên Quý, người bệnh UT khi tự điều trị thường mua nhầm những sản phẩm thuốc kém chất lượng. |
- Đâu là tác hại của việc sử dụng thuốc không nhãn mác mang danh “triệt hạ khối u ác tính"? BS có lời khuyên gì để cải thiện tình hình này?
- Trong “cuộc chiến” với UT, tôi nghĩ bác sĩ đóng vai trò “tham mưu” còn thuốc men là “vũ khí” để người bệnh vượt qua khó khăn. Vì thế, nguồn thuốc ổn định, đảm bảo chất lượng là cực kỳ quan trọng. Người bệnh UT nên tìm mua thuốc ở những chuỗi nhà thuốc lớn, uy tín và tìm các dược phẩm được sản xuất bởi hãng dược lớn hoặc có chứng chỉ ISO.
Tại Việt Nam, vẫn còn rất nhiều bệnh nhân và người thân tự chẩn đoán, tìm thuốc trên mạng hoặc qua giới thiệu. Chúng ta cần đặc biệt chú ý khi nghe về những loại thuốc được quảng cáo giúp “triệt hạ khối u ác tính”. Đó có thể là lời quảng cáo quá tay không được công nhận. Những người kinh doanh liệu pháp này hay lợi dụng mong muốn chữa lành UT của bệnh nhân để dẫn dụ.
Hệ thống nhà thuốc FPT Long Châu tiên phong phủ rộng 63 tỉnh thành là đơn vị top đầu thị phần chuyên thuốc kê đơn tại Việt Nam. FPT Long Châu cam kết thuốc tốt, giá tốt, đủ thuốc và giao hàng tận nơi. Khách hàng có thể đặt mua trực tuyến và nhận hàng trong 3 giờ tại đây hoặc liên hệ tổng đài miễn cước 18006928.
