 |
  |
Việc thiếu cảm nhận "vật lý" như khi dùng tiền mặt có thể khiến bạn có những khoản chi không thật sự cần thiết.
  |
 |
Ví điện tử ngày càng phổ biến
Trong đại dịch Covid-19 vừa qua, nhu cầu thanh toán không tiếp xúc tăng cao, dẫn tới lượng người dùng ví điện tử tăng mạnh. Thị trường Việt Nam cũng không ngoại lệ. Một số ví điện tử trong nước đã đạt được sự tăng trưởng vượt bậc về lượng người dùng, cá biệt có nền tảng đã nhân đôi số thành viên chỉ sau hai đợt dịch đầu tiên.
Thanh toán qua ví điện tử ngày càng được ưa chuộng không chỉ vì những chính sách ưu đãi giảm giá, hoàn tiền mà còn vì tính tiện lợi, an toàn trong mùa dịch.
Bên cạnh đó, các ví điện tử ngày càng nâng cấp và tích hợp nhiều dịch vụ thanh toán hóa đơn từ nhỏ đến lớn như: nạp tiền điện thoại, thanh toán tiền điện, nước đến các dịch vụ bảo hiểm. Thậm chí, một số ví điện tử còn có tính năng ví trả sau, tương tự thẻ tín dụng.
"Khi đi tụ tập bạn bè, mình thường sử dụng ví điện tử để dễ chia tiền hơn. Với những lúc mình mượn ít tiền từ bạn bè, chuyển qua ngân hàng cũng bất tiện, ví điện tử chuyển bao nhiêu cũng được. Đợt Tết cũng có các chương trình lì xì, ưu đãi khá vui, mình cũng tham gia", Ngọc Tú (21 tuổi, sinh viên tại TP.HCM) chia sẻ về trải nghiệm của mình.
"Mình thấy ví điện tử như là phát minh vĩ đại của nhân loại. Mình dùng ví điện tử và thẻ ngân hàng để thanh toán mỗi ngày luôn. Mình quen thanh toán không chạm rồi với cũng ngại xài tiền mặt. Mình chỉ dùng tiền mặt khi gửi xe hay đi chợ truyền thống thôi", Phương Thúy (24 tuổi, nhân viên văn phòng tại TP.HCM) nói.
Hiện nay, thị trường Việt Nam đang có khoảng 43 ví điện tử và tổ chức trung gian thanh toán không phải ngân hàng được chính thức cấp phép hoạt động, cao gấp 8 lần so với 6 năm trước đây.
Theo nghiên cứu của Decision Lab, tần suất sử dụng ví điện tử của người Việt Nam khá cao. Có tới 61% khách hàng Việt Nam sử dụng từ hai ví điện tử trở lên, 35% người dùng sử dụng ví điện tử 3-5 lần một tuần và 30% người dùng sử dụng ví điện tử hàng ngày.
Ngoài ra, 37% khách hàng khẳng định trong khảo sát họ sẽ tiếp tục sử dụng ví điện tử trong tương lai, 57% khách hàng có ý định sử dụng ví điện tử thường xuyên hơn trong 6 tháng tới.
"Lên TP.HCM học đại học nên ba mẹ gửi tiền cho mình qua ngân hàng. Tuy nhiên, rút tiền mặt các cây ATM tốn phí và bất tiện nên mình thích dùng ví điện tử hơn", bạn Kim Ngân (sinh viên năm hai, đang sinh sống và học tập tại TP.HCM) cho biết.
Ví điện tử có khiến bạn chi tiêu lãng phí hơn?
Vì không cần tự tay trả tiền mặt như cách truyền thống, nhiều người thừa nhận rằng mình đã xài tiền một cách “vô trách nhiệm” và thoải mái hơn nhờ ví điện tử.
Càng ít sử dụng tiền mặt, chúng ta càng khó theo dõi mình đang thực sự tiêu tiền cho thứ gì. Bởi vì thanh toán dần trở thành thói quen khi ta chỉ mất 5 giây để nhập mã pin và 2 giây cho xác thực bằng khuôn mặt hay vân tay.
"Thanh toán online thì trả bao nhiêu tiền cũng chỉ mấy bước như nhập mã OTP, còn trả tiền mặt thì mua nhiều thì lấy nhiều tiền hơn để trả. Cho nên mình ít để ý", Kim Ngân chia sẻ.
“Do tiền trong ví điện tử là vô hình, nên khi mình mua đồ, trả tiền thì mình cũng không nhận thức được là tiền mình đã vơi đi, cho đến khi mình cháy túi”, Ngọc Anh (20 tuổi, sinh viên tại TP.HCM) cho biết.
"Khi sử dụng ví điện tử để trả tiền các đơn hàng online, mình thấy đơn hàng 50.000 đồng hay 500.000 đồng cũng như nhau. Lúc trả tiền vậy mình không thấy tiếc, đến lúc cuối tháng tổng kết lại thấy mất tiền mới tiếc. Nhưng mà mình cứ lặp đi lặp lại tình trạng đó", Thúy chia sẻ.
Một số ví điện tử còn cho phép thanh toán sau, người dùng không cần phải thanh toán ngay lập tức khoản tiêu dùng của mình. Việc này làm trải nghiệm mua sắm thoải mái hơn, hạn chế cảm giác mất mát khi phải chi tiền ngay lập tức. Hình thức này tương tự như thanh toán qua thẻ tín dụng.
Theo các nhà nghiên cứu tại Đại học Illinois tại Urbana-Champaign, khi sử dụng ví điện tử, người tiêu dùng thanh toán nhiều hơn 2,4%. Cụ thể, tổng số lượng giao dịch tăng 23,5%, chủ yếu là những thanh toán nhỏ và ít tiền.
Làm sao để tiêu dùng hiệu quả hơn khi dùng ví điện tử?
Theo
- Thu nhập ròng sau thuế: đây là điểm khởi đầu quan trọng
- Các khoản chi tiêu nhất định phải dùng trong tháng: bạn sử dụng tiền của mình cho việc gì như nhà ở, chi phí ăn uống sinh hoạt, đi lại…
- Các khoản chi tiêu còn lại: bạn cần liệt kê chi tiết các khoản này, kể cả những khoản nhỏ nhất như 10.000-20.000 đồng cho một ly cafe, ăn sáng hay những món đồ gia dụng linh tinh trong nhà.
Bạn cần ghi lại chi tiêu hàng ngày của mình bằng sổ tay, excel hay bất cứ công cụ nào bạn thấy quen thuộc. Các ví điện tử đều ghi lại những khoản giao dịch của bạn, hãy tận dụng điều này.
Nếu bạn cảm thấy chi tiêu hàng ngày của mình có quá nhiều khoản lẻ tẻ và không thể kiểm soát, hãy tắt ví điện tử và cất thẻ tín dụng ở nhà. Thay vào đó, hãy sử dụng tiền mặt để kiểm soát xem bạn đang thật sự chi tiêu cho thứ gì.
Giữ tất cả các hoá đơn sẽ giúp bạn có một cái nhìn tổng quát về nhu cầu chi tiêu của mình và biết được khoản nào cần cắt giảm để tiết kiệm.
Bạn có thể dùng những app quản lý tài chính và các thống kê chi tiêu ngay trong ví điện tử (nếu có) để lên ngân sách của mình.
Thiết lập và tuân thủ theo ngân sách đề ra cần một sự kỷ luật bền bỉ.
Khi mua sắm, hãy lên một danh sách đồ cần mua. Khi bạn định bỏ một món đồ vào giỏ hàng của mình, hãy cân nhắc kĩ liệu nó có cần thiết và bạn thật sự cần nó đến mức nào.
Hãy tận dụng các khuyến mãi của ví điện tử, nhưng không vì chúng mà "xuống tiền" với những thứ bạn thật sự không cần thiết.
Bạn nên giới hạn hạn mức thanh toán mỗi tháng hay mỗi ngày để đảm bảo ngân sách chi tiêu của mình không vượt quá giới hạn, bằng cách thiết lập trong ví điện tử hoặc tài khoản ngân hàng liên kết với ví.
Việc sử dụng tiền thông minh quan trọng không kém việc kiếm thật nhiều thu nhập. Vì thế, hãy để ví điện tử hỗ trợ bạn chứ không phải điều khiển cách bạn chi tiêu.
