Ưu tiên chất béo giàu omega 3-6-9 trong các loại hạt, cá biển sâu, Gamma-Oryzanol và Phytosterol trong dầu thực vật là cách giúp ngăn ngừa tình trạng thừa cholesterol - mỡ máu cao.
Mới đây, theo công bố tại hội thảo khoa học “Báo động thực trạng thừa cholesterol - Hệ lụy và giải pháp”, gần 50% người trưởng thành ở thành thị Việt Nam bị mỡ máu cao. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là thừa cholesterol trong máu do chế độ dinh dưỡng không khoa học và lối sống ít vận động. Ảnh: Shutterstock.
Tại hội thảo, chuyên gia nhận định chế độ dinh dưỡng ở khu vực thành thị là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng thừa cholesterol - mỡ máu cao. Theo đó, chế độ ăn của người thành thị ít rau nhưng nhiều chất béo có hại như thịt đỏ, thịt mỡ, nội tạng động vật, thực phẩm đóng hộp… làm tăng nồng độ cholesterol xấu trong cơ thể. Ảnh: The conversation.
Người thành thị có lối sống công nghiệp, tập trung nhiều cho công việc, ít thời gian cho việc nấu nướng, ăn uống cũng như vận động, dẫn đến thói quen ăn vội, thường xuyên sử dụng đồ ăn nhanh, chế biến sẵn chứa nhiều chất béo chuyển hóa (trans fat). Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), tiêu thụ nhiều chất béo chuyển hóa có thể làm tăng cholesterol xấu trong máu, đồng thời làm giảm nồng độ cholesterol tốt. Ảnh: Dreamstime.
Ngoài ra, thói quen ăn nhậu, sử dụng quá nhiều cà phê và các thực phẩm chứa caffeine, đồ uống có cồn, hút thuốc lá có thể làm tăng các chỉ số mỡ máu. Ảnh: Shutterstock.
Thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, trong đó chú ý xây dựng thói quen chọn lựa chất béo có lợi thay vì chất béo có hại giúp kiểm soát và dự phòng tình trạng thừa cholesterol - mỡ máu cao. TS.BS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam khuyến nghị bữa ăn hàng ngày giúp ngăn ngừa mỡ máu cao cần đảm bảo 4 nhóm chất chính: Tinh bột, chất đạm (protein), chất xơ và chất béo. Trong đó không nên loại bỏ hoàn toàn chất béo một cách máy móc mà cần chọn lọc thực phẩm chứa chất béo có lợi để nạp vào cơ thể. Ảnh: Pinterest.
Chất béo là thành phần không thể thiếu cấu tạo nên màng tế bào, nhất là các tế bào thần kinh và nhiều hormone quan trọng. Chúng còn là dung môi hòa tan các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. Khi cơ thể thiếu chất béo, các vitamin này khó được hấp thụ, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, nhất là hệ thần kinh. Trẻ nhỏ chậm tăng trưởng, thiếu dinh dưỡng, kém tập trung... Trong khi người lớn dễ bị đau nhức xương, thậm chí loãng xương, nhìn kém, giảm sức đề kháng. Ảnh: Freepik.
Bên cạnh đó, chất béo còn là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể, gấp đôi protein và chất đường bột. Bữa ăn của người trưởng thành cần 20-25% năng lượng từ chất béo. Trẻ càng nhỏ càng cần nhiều hơn, thậm chí lên đến 40-60% nếu dưới 6 tháng. Ảnh: Stocky.
Các chuyên gia khuyến cáo người bình thường và người bị mỡ máu cao nên hạn chế sử dụng những loại chất béo có hại như chất béo chuyển hóa có nhiều trong đồ ăn nhanh, thức ăn đóng hộp chế biến sẵn; ít tiêu thụ chất béo bão hòa từ thịt đỏ, thịt mỡ, nội tạng động vật; nên nạp vào cơ thể nhóm chất béo có lợi (chất béo không bão hòa). Ảnh: Timesofoman.
Người dùng nên lựa chọn thực phẩm chứa chất béo không bão hòa đa bao gồm axit béo omega-3 và omega-6. Những chất này thường có trong cá biển sâu như cá trích, cá hồi, cá mòi; các loại hạt như hạt lanh, hạt óc chó, hạt hướng dương; hay dầu thực vật như dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu ngô, dầu hướng dương… Ảnh: Passion.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất béo không bão hòa đơn có thể cải thiện nồng độ cholesterol trong máu. Chất béo không bão hòa đơn có trong những loại thực phẩm như quả bơ, olive, các loại hạt, dầu thực vật như dầu olive, dầu hạt cải và dầu đậu phộng… Các loại dầu ăn thực vật có chứa dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol cũng được chuyên gia khuyên dùng vì đây là hai dưỡng chất có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, giảm thừa cholesterol, ngăn ngừa mỡ máu cao. Ảnh: Freepik.
Gamma-Oryzanol chủ yếu có trong dầu gạo lứt, có khả năng tăng đào thải cholesterol thừa ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, Gamma-Oryzanol còn đóng vai trò như một chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp kích thích khả năng miễn dịch, ức chế enzyme thúc đẩy sản xuất sản xuất cholesterol. Trong khi đó, Phytosterols có cấu trúc tương tự cholesterol, khi đưa vào cơ thể, chúng cạnh tranh với cholesterol để được hấp thu, từ đó làm giảm lượng cholesterol trong cơ thể, bảo vệ tế bào gan. Ảnh: Valila.
Với công thức Healthy GP bao gồm Gamma-Oryzanol và Phytosterol, dầu ăn Neptune Light có thành phần dầu đậu nành, dầu hướng dương và dầu gạo lứt. Đây là sản phẩm được Viện Y học Ứng dụng Việt Nam nghiên cứu và chứng nhận vì có công dụng hỗ trợ giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, giúp ngăn ngừa ngăn ngừa mỡ máu cao.
Viện Y học ứng dụng Việt Nam cũng đã triển khai nghiên cứu về hiệu quả của dầu thực vật có chứa Gamma - Oryzanol và Phytosterol trên nhóm đối tượng bị mỡ máu cao. Kết quả sau 60 ngày sử dụng, nhóm đối tượng tham gia khảo sát đã cải thiện được nhiều chỉ số, trong đó có các chỉ số về mỡ máu.